서울 안국동에 자리 잡은 서울공예박물관은 2021년 7월 사전 관람을 시작해 11월 정식으로 문을 연 국내 최초의 공립 공예박물관이다. 코로나19 팬데믹 상황에서도 평균 예약률 95.7%를 기록하며 순조롭게 출발한 박물관은 세간의 관심과 기대 속에서 서울의 새로운 핫플레이스로 떠올랐다.
Bảo tàng Thủ công mỹ nghệ Seoul tọa lạc ở phường Angguk, Seoul là bảo tàng thủ công mỹ nghệ công lập đầu tiên ở Hàn Quốc, mở cửa phục vụ tham quan sớm vào tháng 7 năm 2021 và mở cửa chính thức vào tháng 11 cùng năm. Khởi đầu suôn sẻ với tỉ lệ đặt chỗ trung bình là 95,7% bất chấp đại dịch COVID-19, Bảo tàng đã nổi lên như một địa điểm hấp dẫn mới của Seoul đáp ứng nhu cầu và kỳ vọng của công chúng.
서울공예박물관은 한옥 밀집 지역인 북촌과 서촌 사이에 자리하고 있어 서울을 찾는 여행자들이 자연스럽게 근처를 지나게 된다. 인근에는 경복궁과 창덕궁 같은 조선 시대의 궁궐이 있고, 국내 최고의 화랑들도 지척에 있다. 또한 국립현대미술관과 국립민속박물관, 광화문광장까지 걸어서 이동할 수 있다.
Bảo tàng Thủ công mỹ nghệ Seoul (Seoul Museum of Craft Art) tọa lạc ở giữa Bukchon và Seochon, nơi tập trung nhiều nhà truyền thống hanok nên nhiều khách du lịch đến thăm Seoul thường đi ngang qua khu vực này. Gần đó có các cung điện thời Joseon như cung Gyeongbok (Cảnh Phúc) và cung Changdeok (Xương Đức), gần hơn nữa có các phòng triển lãm tranh hàng đầu Hàn Quốc. Từ đây có thể đi bộ đến Bảo tàng Nghệ thuật hiện đại Quốc gia (National Museum of Modern and Contemporary Art), Bảo tàng Dân tộc Quốc gia (National Folk Museum) và quảng trường Gwanghwamun.
이 박물관은 국가지정문화재 등 시대와 분야를 아우르는 2만 3천여 점의 공예 작품들을 소장하고 있으며, 상설 전시와 기획 전시를 비롯해 다양한 프로그램들을 활발히 개최해 찾는 이들이 계속 늘고 있다. 내실 있는 공예 전문 박물관의 등장은 도심 속 문화 벨트를 한층 풍부하게 만들었다.
Bảo tàng này đang sở hữu khoảng 23.000 tác phẩm thuộc nhiều lĩnh vực và thời đại, trong đó có những tác phẩm được công nhận là di sản văn hóa quốc gia. Nhiều chương trình đa dạng diễn ra sôi nổi tại Bảo tàng, bao gồm triển lãm thường trực và triển lãm chuyên đề, khiến số lượng khách tham quan ngày càng tăng. Sự xuất hiện của một bảo tàng tầm cỡ chuyên về thủ công mỹ nghệ đã làm phong phú thêm vành đai văn hóa của trung tâm thành phố.
장소의 역사성 – Vị trí lịch sử
서울시는 공예 문화의 부흥을 위해 2014년 전문 박물관 건립에 대한 기본 계획을 수립하고, 2017년 부지 매입을 완료해 이듬해부터 공사를 시작했다. 서울공예박물관이 대중의 관심을 끌게 된 데는 그 터가 지닌 역사성도 한몫했다. 박물관이 들어선 부지에는 500년이 넘는 조선 왕조의 내력이 서려 있기 때문이다. 그 시발점은 훈민정음(訓民正音)을 창제한 세종대왕(재위 1418~1450)이라 할 수 있다. 그는 이곳에 여덟 번째 아들 영응대군(永膺大君)을 위한 저택을 마련해 주었고, 말년에 이 집으로 거처를 옮긴 후 임종을 맞이했다. 뒤이어 왕위에 오른 세종의 맏아들 문종(재위 1450∼1452)은 이곳에서 즉위식을 거행했다.
Nhằm phục hưng văn hóa thủ công mỹ nghệ, thành phố Seoul đã lập kế hoạch cơ bản về việc xây dựng bảo tàng chuyên biệt vào năm 2014, hoàn thành mua địa điểm năm 2017 và khởi công xây dựng 5 năm sau đó. Điều góp phần khiến Bảo tàng Thủ công mỹ nghệ Seoul thu hút sự chú ý của công chúng là giá trị lịch sử của địa điểm: đây là nơi chứa đựng lịch sử 500 năm của triều đại Joseon. Đầu tiên có thể kể đến vua Sejong (Thế Tông, tại vị 1418-1450), người đã tạo ra “Huấn dân chính âm”. Vị vua này đã chuẩn bị một dinh thự cho con trai thứ tám là vương tử Yeongeung Daegun (Vĩnh Ưng Đại Quân) tại địa điểm này. Đây cũng là nơi vua Sejong tạ thế sau khi dọn đến sinh sống những năm cuối đời. Người kế vị vua Sejeong là vua Munjong (Văn Tông, tại vị 1450-1452) đã tổ chức lễ đăng quang ở đây.
이 집은 왕자들과 공주들의 사저로 계속 활용되다가 19세기 후반 고종(재위 1863~1907)의 명에 의해 대대적인 확장 공사를 거쳐 별궁으로 다시 태어났다. 왕자와 공주의 거처가 왕실 행사를 치르기 위한 용도로 변모한 것이다. ‘안국동 별궁(安國洞別宮)’ 또는 줄여서 ‘안동별궁(安洞別宮)’으로 불리기 시작한 것이 이때부터다. 1882년, 고종의 둘째 아들 순종(재위 1907∼1910)의 혼례식이 별궁에서 성대하게 치러졌다.
Công trình này tiếp tục được sử dụng làm nơi ở của các hoàng tử, công chúa cho đến nửa cuối thế kỷ XIX thì được vua Gojong (Cao Tông, tại vị 1863-1907) cho sửa chữa, mở rộng ở quy mô lớn và đổi thành nơi tiến thành các nghi thức hoàng gia. Từ đó, nó được gọi là biệt cung Angukdong (An Quốc Động), hoặc ngắn gọn là biệt cung Andong (An Động). Năm 1882, con trai thứ hai của vua Gojong – sau này trở thành vua Sunjong (Thuần Tông, tại vị 1907-1910) – đã cử hành hôn lễ long trọng tại biệt cung này.
별궁은 1910년 이후 궁녀들의 처소로 사용되다가 1936년 민간에 매각되었고, 그때부터 차츰 원형을 잃기 시작했다. 당시 언론에서는 이 유서 깊은 건물의 매각 소식을 안타깝게 보도했다. 1945년에는 이곳에 풍문여고(豊文女高)가 개교했는데, 2017년 서울 강남으로 이전하기 전까지 지역의 랜드마크 역할을 했다.
Từ sau năm 1910, biệt cung được dùng làm nơi ở cho cung nữ, và được chuyển nhượng cho tư nhân vào năm 1936, từ đó trở đi nó mất dần hình dáng ban đầu. Vào thời điểm đó, báo chí đã đăng tin rao bán tòa nhà này với đầy sự tiếc nuối. Năm 1945, Trường Trung học Nữ sinh Pungmun được mở tại đây và trở thành một điểm mốc của địa phương trước khi nó được di dời đến Gangnam, Seoul năm 2017.
풍문여고 부지를 매입한 서울시는 기존 학교 건물 다섯 동을 리모델링하고, 안내동과 한옥 한 동을 신축해 총 7개의 공간을 조성했다. 모든 건물들이 자연스럽게 연결되어 북촌의 아기자기한 골목길을 탐방하는 듯한 느낌을 준다.
Sau khi mua lại địa điểm của Trường Trung học Nữ sinh Pungmun, Seoul đã cho tu sửa năm tòa nhà vốn có của trường, đồng thời xây mới Tòa nhà Hướng dẫn và Tòa nhà Truyền thống Hanok, tạo thành tổng thể bảy không gian được kết nối tự nhiên với nhau, mang đến cho người thưởng lãm cảm giác như đang khám phá những con hẻm dễ thương của Bukchon.
일상의 쉼터 – Chỗ nghỉ chân hàng ngày
서울공예박물관에는 담장이 없다. ‘모두의 공예, 모두의 박물관(Craft for All, Museum for All)’이라는 슬로건처럼 누구에게나 개방된 열린 공간을 지향하기 때문이다. 그래서 점심시간에는 식사를 하러 나온 인근의 회사원들이 산책 삼아 자연스럽게 박물관으로 발걸음을 옮기게 된다. 박물관 정원에는 옻나무, 대나무, 싸리나무, 매화나무 등 다양한 수목들을 비롯해 수국, 해당화 같은 관목들이 심어져 계절마다 아름다움을 선사한다. 어린이박물관 외관을 둘러싸고 있는 원형 테라코타는 전통미와 현대적 감각이 어우러진 풍경을 만들어 낸다. 이 건물 옥상에 오르면 녹지 광장이 내려다보여 전망이 시원하다.
Bảo tàng Thủ công mỹ nghệ Seoul không có hàng rào, nhằm hướng đến một không gian mở dành cho tất cả mọi người như câu khẩu hiệu “Thủ công mỹ nghệ của tất cả mọi người, Bảo tàng của tất cả mọi người”. Vì vậy, nhiều nhân viên văn phòng ở gần đó thường thong thả đi dạo quanh bảo tàng vào giờ nghỉ trưa. Vườn của bảo tàng quanh năm um tùm cây cối và rực rỡ sắc hoa theo mùa, từ cây sơn mài, cây trúc, cây mơ, cây hồ chi, đến các loại cây bụi như cẩm tú cầu, hải đường. Tòa nhà Bảo tàng Thiếu nhi được thiết kế lớp bao mặt ngoài có hình trụ tròn bằng đất nung tạo nên cảnh quan hài hòa giữa vẻ đẹp truyền thống và cảm thức hiện đại. Từ sân thượng tòa nhà này nhìn xuống sẽ thấy cả một quảng trường xanh rượi rất mát mắt.
한편 박물관 곳곳에는 국내 대표적인 공예가들의 작품들이 놓여 있다. 전시 1동 앞뜰에 놓인 옹기 모양의 아름다운 의자 30여 개는 도예 작가 이강효(Lee Kang-hyo, 李康孝)의 작품이다. 날씨가 좋은 날에는 분청 기법으로 만든 이 의자 위에 앉아 소소하게 잡담을 나누는 사람들의 모습을 자주 볼 수 있다. 안마당에는 수령이 400년이나 되었다는 은행나무가 위엄을 뽐내는데, 주변에 놓인 돌의자는 석장(石匠) 이재순(Lee Jae-sun 李在珣)의 작품으로, 전국에서 나는 다양한 돌을 구경하는 재미가 있다.
Khắp nơi trong bảo tàng đều có tác phẩm của những nghệ nhân thủ công mỹ nghệ tiêu biểu của Hàn Quốc. Ở sân trước Tòa nhà Triển lãm 1 có khoảng 30 chiếc ghế sứ tuyệt đẹp theo phong cách Bunjeong (một phong cách gốm sứ phát triển vào thời Joseon, thường có tông màu xanh nhạt, mang vẻ đẹp phóng khoáng, tự nhiên và có chức năng thực tiễn cao – chú thích của người dịch) của nghệ nhân gốm Lee Kang-hyo. Vào những ngày đẹp trời có thể thường xuyên thấy mọi người ngồi trên những chiếc ghế này thong thả nói chuyện phiếm. Ở mảnh sân trong có một cây bạch quả 400 năm tuổi toát lên vẻ uy nghiêm, quanh gốc cây là những chiếc ghế đá của nghệ nhân đá Lee Jae-sun. Thật thú vị khi được ngắm nhìn nhiều loại đá khác nhau quy tụ từ mọi miền đất nước.
각 전시동 내부에도 내로라하는 작가들의 작품이 설치되어 방문객들을 반긴다. 안내동 로비에 놓인 이헌정(Lee Hun-chung, 李憲政) 작가의 작품은 흙을 빚어 만든 청록색 대형 도자 기물인데, 할리우드 배우 브래드 피트가 이 작가의 작품을 소장하고 있는 것으로 알려져 더욱 눈길이 간다. 이 외에도 각 건물의 내외부에 돌, 유리, 흙, 대나무, 레진 등의 재료를 사용한 공예 작품들이 관람객들을 맞이하는데, 모두 개관을 기념한< Objects 9 >프로젝트의 결과물들이다. 박물관에 들어서는 순간부터 공예품을 직접 경험하고 향유할 수 있도록 기획되었다.
Bên trong mỗi tòa nhà triển lãm đều có bố trí tác phẩm của những nghệ nhân tiêu biểu để chào đón khách tham quan. Ngay sảnh Tòa nhà Hướng dẫn là một tác phẩm bằng gốm cỡ lớn màu lam của tác giả Lee Hun-chung – người có tác phẩm được diễn viên Hollywood Brad Pitt mua lại, khiến tác giả càng nổi tiếng hơn. Ngoài ra còn có nhiều tác phẩm thủ công bằng đá, thủy tinh, đất sét, tre, nhựa… thuộc dự án “Những vật thể 9” (Objects 9) kỷ niệm ngày khai trương bảo tàng được đặt khắp trong và ngoài các tòa nhà để phục vụ khách tham quan. Chúng được tính toán bố trí sao cho khách tham quan có thể trực tiếp trải nghiệm và thưởng thức những món đồ thủ công mỹ nghệ ngay khi vừa bước vào bảo tàng.
공예의 모든 것 – Tất cả về thủ công mỹ nghệ
박물관의 전시는 과거와 현재의 공예를 한눈에 파악할 수 있다는 점이 특징이다. 공예에 대한 대중들의 이해를 돕기 위한 전시를 비롯해 일상과 연계되는 주제로 호기심을 자극한다. 전시 1동과 2동에서 열리는 상설전< 장인, 세상을 이롭게 하다(Artisans – Making the Better World) > 는 공예의 역사를 다루는 전시다. 고대부터 근대까지 일상생활을 편리하게 만들었던 다양한 공예품들이 소개된다. 하나의 공예품이 장인의 손끝에서 완성되기까지 얼마나 많은 시간과 노력이 필요한지 다시 한번 느끼게 된다.
Triển lãm ở Bảo tàng Thủ công mỹ nghệ Seoul ghi dấu ấn ở chỗ chúng đã thu vào một cái chớp mắt toàn bộ thủ công mỹ nghệ từ quá khứ đến hiện tại, vừa giúp công chúng hiểu hơn về lịch sử thủ công mỹ nghệ, vừa kích thích sự hiếu kỳ của họ thông qua những chủ đề triển lãm gắn với cuộc sống hằng ngày. Triển lãm thường trực “Nghệ nhân làm thế giới tốt đẹp hơn” (Artisans – Making the Better World) trưng bày tại các Tòa nhà Triển lãm 1 và 2 khai thác lịch sử thủ công mỹ nghệ, giới thiệu nhiều tác phẩm từ thời cổ đại đến cận đại với thiết kế đa dạng và có tính thực tiễn cao. Ở đây, khách tham quan có thể cảm nhận được thời gian và công sức mà đôi tay nghệ nhân đã đổ vào để hoàn thành một tác phẩm thủ công mỹ nghệ.
전시 3동에서 만날 수 있는 상설전< 자수, 꽃이 피다(Embroidery in Bloom) > 와< 보자기, 일상을 감싸다(Bojagi, Embracing Daily Life) > 는 한국자수박물관을 운영했던 고 허동화(Huh Dong-wha, 許東華) 관장과 부인 박영숙(朴永淑) 씨가 기증한 컬렉션으로 꾸며졌다. 이들 부부는 박물관 개관 전 평생 수집한 소장품 5천여 점을 서울시에 기증해 서울공예박물관 개관에 큰 밑거름이 됐다. 자수는 오래된 공예 기법이자 표현 매체인데, 전시에서는 자수 병풍을 회화적 관점으로 재조명하고 각 문양의 의미와 자수 기법을 소개한다. 물건을 담아 나르거나 포장하는 용도로 사용되는 보자기는 옛날 궁중에서 사용했던 화려한 것부터 민간에서 일상적으로 사용하던 소박한 것까지 두루 감상할 수 있다.
Tại Tòa nhà Triển lãm 3 có hai triển lãm thường trực là “Thêu thùa nở hoa” (Embroidery in Bloom) và “Bojagi, gói ghém cuộc sống thường ngày” (Bojagi, Embracing Dailylife) (bojagi là tên một loại vải gói đồ truyền thống của người Hàn, được thêu trang trí hoặc may ghép từ nhiều mẩu vải nhỏ để tạo ra những hoa văn khác nhau – chú thích của người dịch), bao gồm các tác phẩm thuộc bộ sưu tập do cố giám đốc Bảo tàng Thêu Hàn Quốc (Korea Embroidery Museum) Huh Dong-wha và vợ ông là Park Yeong-suk quyên tặng. Trước khi bảo tàng mở cửa, hai người đã tặng hơn 5.000 tác phẩm trong bộ sưu tập trọn đời của mình cho thành phố Seoul, tạo tiền đề cho việc mở Bảo tàng Thủ công mỹ nghệ Seoul. Thêu tay là một phương tiện biểu đạt và kỹ thuật lâu đời của thủ công mỹ nghệ. Triển lãm đã soi rọi lại những bức bình phong thêu tay từ góc nhìn hội họa, giới thiệu những kỹ thuật thêu tay khác nhau và ý nghĩa của từng hoa văn. Ngoài ra, khách tham quan còn được chiêm ngưỡng sự đa dạng của bojagi, từ những tấm vải thêu mỹ miều được sử dụng trong cung điện ngày xưa đến những tấm vải bọc trơn giản dị được người dân dùng trong đời sống hằng ngày.
한편 귀걸이를 조명했던 개관 특별전부터 시작해 현재까지 선보인 다양한 기획 전시들은 생활과 유리되지 않은 주제를 내세워 지속적인 흥미를 이끌어 낸다. 4월 초에 막을 내리는< 衣•表•藝, 입고 꾸미기 위한 공예(Crafts in Fashion) > 는 국내 1세대 패션 디자이너들의 작품과 공예의 연관성을 탐색하는 전시이며, 5월 말까지 열리는< 영감의 열람실(Reference Room for Inspiration) > 은 한평생 새와 나무, 꽃에서 영감을 얻은 목공예가 최승천(Choi Seung-chun, 崔乘千)의 작품 세계를 조명한다.
Bắt đầu từ triển lãm chuyên đề về hoa tai, bảo tàng đã mở thêm nhiều triển lãm chuyên đề gắn liền với đời sống, và đã không ngừng thu hút công chúng. Triển lãm “Thủ công trong thời trang” (Crafts in Fashion) kết thúc vào đầu tháng 4 tìm kiếm mối quan hệ giữa thủ công mỹ nghệ và tác phẩm của những nhà thiết kế thời trang thế hệ đầu tiên ở Hàn Quốc. Triển lãm “Phòng đọc truyền cảm hứng” (Reference Room for Inspiration) mở cửa đến cuối tháng 5 làm sáng tỏ thế giới nghệ thuật của Choi Seung-chun, một nghệ nhân mộc suốt đời tìm cảm hứng từ chim chóc, cỏ cây, hoa lá.
서울공예박물관은 공예 작품을 볼 수 있는 전시 공간 외에도 시민들이 공예 문화를 향유할 수 있는 시설이 다양하게 마련되어 있는데, 특히 국내 유일의 공예 전문 도서관이 큰 인기다. 도심 속 공공 문화 공간으로 점차 뿌리를 내리고 있는 이 박물관의 행보가 더욱 기대된다.
Ngoài không gian triển lãm phục vụ việc ngắm nhìn tác phẩm thủ công mỹ nghệ, Bảo tàng Thủ công mỹ nghệ Seoul còn trang bị các cơ sở hạ tầng đa dạng giúp người dân có thể thưởng thức văn hóa của nghệ thuật thủ công, trong đó có thư viên duy nhất chuyên về thủ công mỹ nghệ ở Hàn Quốc rất được mọi người yêu thích. Càng ngày càng có nhiều kỳ vọng hơn dành cho bảo tàng này, nơi đang dần bén rễ như là một không gian văn hóa công cộng trong lòng thành phố.
이소영(Lee So-young, 李昭英) 프리랜서 기자
Lee So-young, Cộng tác viên tòa soạn
