Được thành lập trong khoảng thế kỷ XIV và XV, làng cổ Hahoe và Yangdong là khu làng cổ bảo tồn nguyên vẹn nét truyền thống sinh hoạt theo họ tộc của thời đại Joseon (1392-1910).
Địa hình và phong thủy những ngôi làng cổ này phản ánh rõ văn hóa Nho giáo của tầng lớp quý tộc phong kiến thời kỳ đầu triều đại Joseon. Các ngôi làng bao giờ cũng dựa lưng vào núi, xung quanh là rừng và phía trước có dòng sông và đồng ruộng.
Các kiến trúc truyền thống bao gồm các ngôi nhà gỗ dành cho tầng lớp quý tộc và gia trưởng của họ tộc, ngôi đình, thư viện và trường học, những ngôi nhà bằng rơm và đất là nơi ở của tầng lớp dân thường, được bố trí hài hòa ở hai làng cổ này. Không những thế, hai làng cổ Hahoe và Yangdong vẫn lưu giữ cơ cấu xã hội truyền thống, phong tục tập quán sinh hoạt và văn hóa quý tộc Nho giáo triều đại Joseon.
Làng Yangdong ở thành phố Gyeongju. Nguồn: Cục Di sản văn hóa quốc gia Hàn Quốc
Làng cổ Hahoe và Yangdong, hình ảnh đại diện cho truyền thống sinh hoạt theo họ tộc của thời đại Joseon ở Hàn Quốc
Làng truyền thống của Hàn Quốc được phân chia thành nhiều loại, có làng thành lập theo kiểu ấp thành, có làng quây quần theo từng dòng họ. Đặc biệt, kiểu làng theo họ tộc xuất hiện từ đầu triều đại Joseon và đến cuối thời Joseon đã chiếm 80% mô hình làng quê Hàn Quốc.
Làng theo họ tộc có các hộ hoàn toàn cùng họ hoặc số họ cùng một họ chiếm đa số trong làng, đóng vai trò quyết định trong các sự kiện trọng đại của làng. Làng Hahoe và Yangdong vừa là làng có mô hình theo họ tộc, vừa là làng của tầng lớp phong kiến điển hình của Hàn Quốc.
Đặc điểm của làng cổ
Hai làng Hahoe và Yangdong có địa thế lưng dựa núi, mặt hướng sông; có kiến trúc phù hợp với khí hậu oi nóng trong mùa hè, khô lạnh trong mùa đông và cũng rất hài hòa theo tinh thần Nho giáo.
Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, hai ngôi làng vẫn bảo tồn nguyên vẹn những đặc điểm kiến trúc tiêu biểu cho không gian sinh sống của tầng lớp phong kiến như khu nhà trưởng họ, khu sinh hoạt, khu từ đường, thư viện và trường học, vườn ruộng và cảnh quan thiên nhiên xung quanh. Đây cũng là bảo tàng ngoài trời bảo tồn, duy trì và phát triển những giá trị tinh thần của tư tưởng Nho giáo như các nghi lễ, trò chơi, sản vật, tác phẩm nghệ thuật…
Làng Hahoe thành phố Andong
Vị trí: Thành phố Andong, tỉnh Gyeongsangbuk Do, Hàn Quốc.
Địa chỉ tiếng Hàn: 경상북도 안동시 풍천면 하회종가길 40
Địa chỉ tiếng Anh: 40, Jongga-gil, Pungcheon-myeon, Andong-si, Gyeongsangbuk-do
Làng Yangdong ở thành phố Gyeongju
Địa chỉ tiếng Anh: 93, Yangdongmaeul-gil, Gyeongju-si, Gyeongsangbuk-do
Địa chỉ tiếng Hàn: 경상북도 경주시 강동면 양동마을길 93 (강동면)
Mùa hè: Từ 9h đến 19h
Mùa đông: Từ 9h đến 18h
Website:
www.hahoe.or.kr (Korean, English, Japanese, Chinese)
yangdong.invil.org (Korean only)
guide.gyeongju.go.kr (Korean, English, Japanese, Chinese)
Yangjindang (Dưỡng Chân đường) – Ngôi nhà tiêu biểu của dòng họ Ryu
Chunghyodang (Trung Hiếu đường) – Ngôi nhà cổ, nơi hậu duệ của Ryu Seong-ryong, danh nhân nổi tiếng của dòng họ Ryu, sinh sống
Byeongsan Seowon, Hwacheon Seowon – Thư phòng lớn phục vụ cho mục đích học tập
Nhà cỏ – Không gian sinh hoạt giản dị của nông dân
Xung quanh làng Hahoe là một quang cảnh hùng vĩ với những khu rừng nằm trên vách đá dựng đứng nhìn xuống dòng sông chảy miết. Bãi cát vàng trải dài của vùng đồng bằng ven sông là địa điểm yêu thích của hàng nghìn khách du lịch mỗi khi tới đây.
Ngôi làng cũng nổi tiếng với loại hình nghệ thuật Múa mặt lạ dân gian – loại hình nghệ thuật mà người dân ở đây cho rằng để cầu sự bình yên cho toàn dân làng. Hàng năm vào mùa thu, Lễ hội “Andong Mask Dance Festival” được tổ chức tại đây. Và năm 2010, Làng cổ Hahoe cũng trở thành một trong những di sản văn hóa thế giới được UNESCO công nhận.
Hướng dẫn đường tới. Search đường đi TẠI ĐÂY
[Đi bằng tàu điện]
Từ ga Cheongnyangni (청량리역) ở Seoul, bắt tàu đi đến ga Andong (안동역), đi mất khoảng 3 tiếng 15 phút với giá tiền khoảng 15.500 won. Sau khi đến ga Andong, đi bộ tầm 3 phút ra trạm xe bus có tên là “교보생명”, tại đây bắt xe bus số 46, đi hơn 1 tiếng là tới.
[Đi bằng xe bus]
Từ bến xe Dong Seoul (동서울종합터미널) ở Seoul, bắt xe bus đi bến xe Andong (안동터미널). Sau khi đến nơi, đi bộ tầm 100m ra ngoài mặt đường Gyeongdongno (경동로), bắt xe bus 46, đi 29 bến thì xuống ở bến “탈놀이전수관앞”
Về mặt vị trí, nếu như làng Hahoe là làng ven sông, chạy theo con sông Nakdong thì làng Yangdong lại nằm dưới chân dải núi Seolchang.
Làng Yangdong được hình thành từ đầu thời Joseon. Do hôn ước giữa nhà Yi và nhà Sohn, người con rể họ Sohn đã lập nghiệp và tạo dựng làng Yangdong.
Lang Yangdong cũng có phong thủy dựa theo địa hình sông núi và chia thành dãy nhà ngói của quý tộc ở khu đất cao, đối lập với khu nhà cổ của dân thường ở khu đất thấp. Sự phân bổ và phong cách kiến trúc của những ngôi nhà trong làng phản ánh rõ cấu trúc xã hội, phong tục tập quán sinh hoạt và văn hóa quý tộc Nho giáo trong triều đại Joseon.
Seobaekdang (Thư Bách đường) – Nhà trưởng tộc dòng họ Sohn
Mucheomdang (Vô Thiêm đường) – Nhà trưởng tộc dòng họ Yi gốc Yeoju
Hyangdan (Hương Đàn) – Ngôi nhà có kiến trúc độc đáo
Donggang Seowon, Oksan Seowon, Doknakdang (Độc Lạc đường) – Thư phòng lớn dành cho việc học tập và nghiên cứu Lý học Nho giáo
Điều đầu tiên ấn tượng với khách du lịch đến làng Yangdong ở Gyeongju là những ngôi nhà được xây trên sống núi. Nhà của quý tộc Lưỡng ban được xây trên cao còn ở những khu thấp xung quanh là nhà của bình dân, thể hiện rõ tôn ti trật tự trên dưới của thời Joseon, khi xã hội đã có sự phân tầng giai cấp. Điều đặc biệt là từ đỉnh Munjangbong của núi Seolchang có tới 4 sống núi và hẻm núi trải dài, vươn ra, với những ngôi nhà khuất hiện mọc lên khắp nơi đẹp tựa như tranh.
Người định cư ở làng Yangdong đầu tiên là họ Sohn gốc Wolseong. Sau đó, họ Lee gốc vùng Yeogang mới cưới con gái họ Sohn và xây dựng nên gia đình ở đây, hình thành nên một ngôi làng của họ Sohn và họ Lee. Cũng chính vì vậy mà người ta còn gọi làng Yangdong là làng Oeson, nghĩa là con cháu nhà ngoại. Ở thời điểm làng Yangdong phát triển nhất, có tất cả 360 hộ với hơn 2500 người, nhưng hiện nay làng chỉ còn 144 hộ với hơn 400 người sinh sống. Trong số đó, có 80 hộ gia đình là họ Lee gốc Yeogang và 18 hộ là họ Sohn gốc ở Wolseong. Hai dòng họ Lee và Sohn xây nhà theo các hướng khác nhau để không cùng hướng chung vào một chỗ. Mối quan hệ ganh đua, khích lệ và đề cao lẫn nhau này chính là yếu tố giúp Hàn Quốc có được một ngôi làng mà hôm nay là di sản của thế giới.
Nguồn bài viết: KBS WORLD Radio và kenh82