한국인의 술 소비량은 러시아와 함께 세계 최상위권이다. 각종 주류에는 궁합을 맞추는 안주가 따로 있다. 막걸리에는 빈대떡, 소주에는 삼겹살이 어울리듯 맥주에는 단연 프라이드 치킨. 한국인들이 만들어 낸 맥주와 치킨의 환상적 궁합은 외국어 사전에까지 올랐다. 그 단어는 바로 영어의 치킨에서 온 ‘치’와 한국어의 맥주에서 온 ‘맥’의 조합인 ‘치맥’이다.
Cùng với Nga, Hàn Quốc là nước có lượng tiêu thụ rượu bia nhiều nhất trên thế giới. Tương ướng với mỗi loại rượu bia lại có món đồ nhắm đi kèm riêng. Giống như hợp với rượu gạo-막걸리 là món bánh đậu xanh thịt chiên-빈대떡, hợp với rượu soju là món thịt ba chỉ nướng-삼겹살 thì hợp với bia chắc chắn chỉ có gà rán. Sự kết hợp tuyệt với giữa bia và gà rán do người Hàn Quốc làm ra thậm chí còn được đưa vào từ điển tiếng nước ngoài. Đó là từ “chimaek-치맥”, kết hợp từ chữ “chi” của từ “chicken” (gà rán) trong tiếng Anh và chữ “maek” của từ “maekju” (bia) trong tiếng Hàn.
바삭한 튀김 겉옷을 가르면 촉촉한 속살에서 모락모락 따뜻하게 솟아나는 김, 고기살의 부드러움과 쫄깃함, 거기에 더하여 달달하면서도 알싸하게 쏘는 마늘향이 혀의 표면을 빠르게 쓸면서 기름에 튀긴 음식 특유의 느끼함을 분산시킨다. 이것이 한국 특유의 프라이드 치킨이다. 여기에 향이 강하지 않은 한국산 드라이 맥주의 시원함을 더하면 “치킨은 무조건 옳지만 치맥은 매우 옳다!”, “천국에는 분명 치맥이 있을 거야!”라는 네티즌들의 탄성이 터진다.
Khi cắt qua lớp bột rán giòn rụm bên ngoài, hơi nóng tỏa ra nghi ngút từ phần thịt còn ẩm bên trong, những thớ thịt mềm và dai, thêm vào đó là hương vị tỏi vừa ngọt vừa hăng cay nhanh chóng tỏa khắp bề mặt lưỡi, làm giảm bớt vị béo ngậy đặc trưng của món ăn chiên ngập dầu. Đó là món gà rán đặc trưng của Hàn Quốc. Sự kết hợp giữa gà rán với cảm giác mát lạnh của bia khô Hàn Quốc có hương vị không quá mạnh khiến cư dân mạng phải thốt lên những lời tán thưởng, “Gà rán thì chuẩn vô điều kiện nhưng chimaek thì càng cực kỳ chuẩn!”, “Trên thiên đường chắc chắn có chimaek!”.
치맥의 역사는 그리 길지 않다. 한국전쟁이 끝난 뒤 1960년대까지 프라이드 치킨은커녕 프라이드 에그도 귀한 음식이었다. 치맥의 초기 모습은 1960년대 말 서울 명동에서 개업한 닭 요리점 ‘영양 센터’의 전기구이 통닭과 생맥주였지만, 당시에는 가격이 비쌌다. 그 무렵 미국에서 양계용 닭의 원종과 사료가 수입되면서 1970년대에는 닭의 서식지가 마당에서 양계장, 즉 공장식 밀집 축산 공간으로 이동한다. 한편 국산 쇼트닝 오일과 식용유가 대량 생산되고 밀 수입의 급증에 따라 밀가루 생산량이 증가하자, 이렇게 갖추어진 조건 속에서 1977년 신세계백화점 지하 식품 매장에 개업한 ‘림스치킨’이 국내 최초의 프랜차이즈 프라이드 치킨을 선보였다. 1984년엔 KFC가 종로에 첫 매장을 열었다. 이처럼 치맥의 대중적 소비는 프랜차이즈 산업과 직결되어 있다.
Lịch sử của chimaek lại không dài như vậy. Cho đến thập niên 1960, sau khi chiến tranh liên Triều kết thúc, đừng nói đến gà rán thậm chí trứng chiên cũng là một món ăn quý hiếm. Hình thức ban đầu của chimaek là gà quay nguyên con bằng lò điện và bia tươi của một quán gà có tên là “Trung tâm Dinh dưỡng” tại khu phố Myeongdong, Seoul vào cuối những năm 1960. Lúc ấy, giá của món này rất đắt đỏ. Cũng trong thời gian đó, giống gà thuần chủng và thức ăn chăn nuôi được nhập khẩu từ Mỹ, đến thập niên 1970 thì nơi sinh sống của loài gà đã chuyển từ sân vườn sang trại gà, một không gian chăn nuôi công nghiệp. Mặt khác, dầu ăn được sản xuất trong nước với số lượng lớn, việc nhập khẩu lúa mì tăng mạnh khiến sản lượng bột mì tăng lên. Trong hoàn cảnh đó, vào năm 1977 một cửa hàng thực phẩm tên “Lims Chicken” tại tầng hầm của trung tâm thương mại Shinsegae đã ra mắt thương hiệu nhượng quyền kinh doanh gà rán đầu tiên trong nước. Năm 1984, KFC mở cửa hàng đầu tiên tại quận Jongno. Vì lý do đó mà lượng tiêu thụ đại trà của chimaek đã gắn liền với nền công nghiệp nhượng quyền kinh doanh.
오늘의 치맥이 가시화한 것은 2002년이다. 그해 대한민국이 4강에 오른 월드컵 축구 대회는 나라 전체를 축제의 공간으로 만들었다. 흥분한 사람들은 스크린이 있는 곳이면 광장, 음식점, 술집을 가리지 않고 맥주와 프라이드 치킨을 함께 시켜 놓은 채 축구를 관전했고 이것은 전국적 유행이 되었다. 이후에는 드라마 등 한류의 확산이 치맥 문화를 동아시아권 전체로 퍼뜨렸다.
Món gà rán giống như ngày nay được làm ra vào năm 2002. Khi đó, mùa Giải vô địch bóng đá thế giới World Cup mà Hàn Quốc tiến vào tứ kết đã tạo ra không gian lễ hội khắp cả nước. Người dân Hàn Quốc trong sự hưng phấn đã tìm đến những nơi có màn hình, bất kể đó là quảng trường, quán ăn hay quán rượu, họ gọi bia với gà rán và theo dõi trận đá bóng. Hiện tượng này đã trở nên thịnh hành trên toàn quốc. Về sau, nhờ sự phát triển của Hàn lưu như phim truyền hình mà văn hóa chimaek được phổ biến ra khắp khu vực Đông Á.
그러나 한국인이 즐기는 마약과 같은 치맥에는 부정적 측면도 있다. 닭고기 자체는 물론, 열을 가한 튀김 기름, 튀김옷의 과도한 열량, 높은 염분에 더하여 알콜, 그리고 맥주 특유의 식욕 촉진 효과로 인한 과식 유발은 비만, 통풍, 심혈관 질환, 간질환으로 연결될 위험이 크다. 그래도 이 나라 어디든 전화 한 통화면 30분 안에 비교적 저렴한 프라이드 치킨이 맥주와 함께 배달되고 서민들의 눈앞에 치맥의 ‘천국’이 펼쳐진다.
Tuy nhiên, trong món chimaek người Hàn Quốc thích thú tựa như thuốc phiện cũng có mặt tiêu cực. Không những thịt gà mà cả dầu chiên nóng, nhiệt độ quá cao của lớp vỏ rán, lượng muối và lượng cồn cao, chứng ăn nhiều do tác dụng kích thích sự thèm ăn đặc trưng của bia đều khiến thực khách có nguy cơ lớn mắc các bệnh béo phì, bệnh tim mạch, bệnh gan. Mặc dù vậy, ở bất cứ đâu trên đất nước này, chỉ cần một cuộc gọi là món gà rán kèm với bia sẽ được giao đến trong 30 phút với mức giá tương đối rẻ, và một “thiên đường” của chimaek như được trải ra trước mắt những người dân nơi đây.
김화영(Kim Hwa-young 金華榮) 문학평론가, 대한민국예술원 회원
Trần Công Danh Dịch
