어디서 축제가 벌어진 것일까? 요즘 북촌 거리나 경복궁 부근 등 서울의 구도심 에서는 한복을 차려 입은 젊은이들을 자주 마주친다. 어디선가 결혼식을 끝내고 나오는 하객들일까? 한복은 분명 한국인의 오래된 전통 의상이다. 그러나 19세기 말 이 나라의 개항으로 밀려온 외래문화는 차츰 전통 한복을 밀어냈다. 1960년대 까지만 해도 서울 거리에서 한복 차림의 시민들이 자주 눈에 띄었다. 그러나 1980년대부터 직물의 대량생산, 보급과 더불어 패션산업이 활성화 되면서 서양식 정장이나 평상복이 대세가 되었다. 한복은 정월 초하루, 한가위 같은 명절이나 결혼식에만 입는 예외적 의상으로 변했다.
Lễ hội bắt đầu từ đâu? Dạo gần đây chúng ta thường bắt gặp các bạn trẻ diện hanbok đi lại trên đường phố cổ ở những khu vực trung tâm của Seoul như phố Bukchon hay khu cố cung Gyeongbok. Vậy họ có phải là những khách mời đi dự lễ cưới? Hanbok rõ ràng là trang phục truyền thống lâu đời của người Hàn. Nhưng vào cuối thế kỷ 19, do sự mở cửa thông thương với bên ngoài nên những trang phục văn hóa ngoại lai dần dà thay thế hanbok truyền thống. Đến thập niên 1960, vẫn còn rất nhiều người mặc hanbok đi lại trên các con phố. Nhưng bắt đầu từ những năm 1980, khi việc sản xuất, cung cấp hàng dệt may số lượng lớn cũng như ngành công nghiệp thời trang bắt đầu khởi sắc thì âu phục hay trang phục thường ngày trở thành xu thế chung. Hanbok biến thành trang phục đặc biệt chỉ dành cho các ngày lễ tết lớn như Tết Nguyên Đán, Trung Thu hay lễ cưới.
그런데 외면 받던 한복이 어떻게 다시 유행을 타는 것일까? 시작은 1996년 문화관광부(당시의 문화체육부)가 앞장선 “한복 입는 날”행사. 그러나 최근 한복 입기 열풍의 계기는 고궁 무료입장 프로그램. 문화재청은 2013년 10월부터 한복을 입으면 서울 4대 고궁, 종묘, 조선왕릉 등을 무료로 입장하도록 허락했다. 여기에 문화재청이 한 해 몇 차례씩 시행하고 있는 경복궁과 창경궁 야간개장이 기폭제가 되었다. 야간개장 때는 입장 인원 제한을 위해 입장권 예매 제도를 시행하고 있는데 경쟁이 매우 치열하다. 그런데 한복을 입으면 표가 없어도 입장할 수 있으니 예매의 번거로움과 경쟁을 피해 야간개장을 즐기는 비법으로 한복 입기가 각광받게 된 것이다. 한편, 외국인 관광객들 사이에도 고궁에서 한복 차림으로 민속놀이 하는 여행 프로그램이 인기를 끌고 있다.
Tuy nhiên gần đây hanbok đã trở lại, vậy điều gì đã khiến hanbok trở lại thành xu hướng thời trang? Nguyên nhân bắt đầu từ sự kiện “Ngày mặc Hanbok” do Bộ Văn hóa – Du lịch (hiện nay là Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch) khởi xướng vào năm 1996. Nhưng nguyên nhân mạnh mẽ khiến người dân gần đây mặc hanbok chính là chương trình vào cổng miễn phí ở các cố cung. Bắt đầu từ tháng 10 năm 2013, Cục Di sản Văn hóa cho phép người dân mặc hanbok được miễn vé vào cổng ở bốn cố cung, Tông miếu, Lăng mộ các vua thời Joseon. Chương trình mở cửa ban đêm ở cung Gyeongbok, cung Changgyeong mỗi năm vài lần của Cục Di sản Văn hóa đã trở thành ngòi nổ cho sự trở lại của hanbok. Nhằm hạn chế số khách tham quan, Cục Di sản Văn hóa áp dụng chế độ đặt mua trước vé vào cổng nhưng sự tranh giành mua vé vẫn diễn ra. Tuy nhiên, vì được miễn phí vé vào cổng khi mặc hanbok nên người dân chuộng mặc trang phục truyền thống này khi vào cổng ban đêm, vừa có thể tránh được sự phức tạp và tranh giành mua vé. Bên cạnh đó, các chương trình du lịch trải nghiệm trò chơi dân gian với trang phục hanbok cũng thu hút nhiều sự quan tâm của du khách nước ngoài.
이러한 수요에 부응하여 고궁 부근에 한복 대여점들이 대거 등장하여 호황을 이룬다. 제작공정이 복잡한 고가의 전통한복을 장만하기 힘들었던 젊은이들이 이제는 대여점에서 큰 부담이 되지 않는 비용으로 몇 시간 혹은 하루 동안 한복을 빌려 입고 다닐 수 있게 되었다. 친구나 연인끼리 한복을 빌려 입고 한옥 마을이나 고궁을 거닐며 즐거운 하루를 보낸 자신의 “얼짱 사진”들을 SNS에 수없이 올린다. 그들은 한복입고 배우가 된 자신의 모습을 인터넷의 거울에 비춰보며 즐긴다. 한 순간, 삶은 연극이 되고 한복이 유희의 소도구로 변한다.
Để đáp ứng nhu cầu mặc hanbok của người dân, nhiều địa điểm cho thuê hanbok bắt đầu xuất hiện xung quanh khu vực cố cung và kinh doanh rất thuận lợi. Các bạn trẻ giờ đây có thể thuê hanbok vài giờ hoặc cả ngày với giá cả vừa phải ở các cửa hàng cho thuê mà không phải đắn đo mua sắm cả bộ hanbok được may kì công và đắt tiền. Bạn bè hoặc các đôi tình nhân có thể thuê và mặc hanbok đi dạo quanh các ngôi làng hanok hoặc cố cung, rồi đăng hàng tá hình ảnh xinh đẹp của mình chụp trong ngày lên SNS. Họ thích thú chiêm ngưỡng hình ảnh tựa như diễn viên của mình khi diện hanbok được đăng trên mạng. Trong một khoảnh khắc nào đó, cuộc sống trở thành một vở kịch và hanbok biến thành đạo cụ của vở kịch đó.
그 사이에 전통 한복 산업은 붕괴되고 대여점에 유입되는 공장제 수입 날림한복들이 고유한 본래의 아름다움을 키치의 화려함으로 바꾼다는 것을 그들은 알고 있을까?
Thế nhưng, bên cạnh những điều đó, các bạn trẻ có nhận ra rằng ngành công nghiệp hanbok truyền thống đang suy sụp và những bộ hanbok công nghiệp kém tỉ mỉ được mang vào các cửa hàng cho thuê ấy đã thay đổi vẻ đẹp vốn có của hanbok bằng vẻ hào nhoáng nhiều màu sắc?
김화영 (金華榮) 문학평론가, 대한민국예술원 회원
Dịch giả: Huỳnh Kim Ngân
