인간 문명의 역사 속에서 문구는 빼놓을 수 없는 도구다. 안료를 쓴 구석기 시대 동굴벽화, 무중력 상태 우주에서 기록 수단인 된 우주 볼펜…. 특히 한국은 예부터 글을 쓰거나 그림을 그릴 때 쓰는 문구를 ‘문방사우(文房四友)’라 하여 친구로 표현하기도 했다. 역사를 거듭하며 발달해 온 문구는 오늘날 ‘취향의 도구’로 자리하고 있다.
Văn phòng phẩm là vật dụng không thể thiếu trong lịch sử văn minh nhân loại, từ bột màu được dùng để vẽ những bức tranh trên hang động thời kỳ đồ đá cũ, cho đến bút bi không gian (space pen) dùng để viết trong môi trường không trọng lực ngày nay. Đặc biệt, ở Hàn Quốc, từ xa xưa, vật dụng dùng khi viết hoặc vẽ được gọi là “văn phòng tứ hữu” (bốn thứ dùng trong thư phòng của người viết văn, gồm giấy, bút, mực, nghiên – chú thích của người dịch), và cách nói này cũng cho thấy con người xem văn phòng phẩm như những người bạn (“hữu” vừa mang nghĩa là “có”, vừa mang nghĩa “bạn bè” nên “tứ hữu” còn được hiểu là “bốn người bạn” – chú thích của người dịch). Văn phòng phẩm đã phát triển không ngừng theo dòng lịch sử và ngày nay đã trở thành “món đồ thể hiện sở thích”.
연필은 누군가에겐 창작의 연료였고, 누군가에겐 추억의 수단이 되기도 한다. 역사 속에서 연필을 비롯한 ‘문구’는 수많은 발명품 옆에 항상 존재했다. 하지만 이제 우리는 종이와 펜 대신 자연스럽게 스마트폰을 찾는다. 메모장 애플리케이션을 켜서 기록하고, 사진을 찍거나, 녹음하기도 한다. 그림을 그릴 때도 마찬가지. 태블릿PC나 패드로 스케치는 물론 다양한 색과 질감으로 색칠까지 가능하니 훨씬 간편해졌다. 그렇다면 종이와 펜을 비롯한 문구는 미래에 사라질 것인가? 그 답은 ‘아니오’라 확신할 수 있다.
Đối với một số người, bút chì vừa là công cụ tạo tác, vừa tiếp năng lượng cho sự sáng tạo, còn đối với một số người khác, chúng là dụng cụ để ghi nhớ và làm nên ký ức. Suốt chiều dài lịch sử, văn phòng phẩm, trong đó có bút chì, vẫn luôn tồn tại cùng với nhiều phát minh khác. Thế nhưng giờ đây chúng ta lại có thói quen tìm đến điện thoại thông minh thay vì giấy và bút. Chúng ta bật các ứng dụng hỗ trợ ghi chú để viết, chụp ảnh hoặc cả ghi âm nữa. Khi ta muốn vẽ cũng vậy. Máy tính bảng không chỉ giúp phác họa mà còn giúp tô màu với vô vàn màu sắc và họa tiết khác nhau, khiến việc vẽ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Như vậy, liệu các đồ dùng như giấy và bút có biến mất trong tương lai? Câu trả lời chắc chắn là “không”.
‘디깅(Digging)’ 트렌드와 결합된 문구 – Văn phòng phẩm kết hợp với khuynh hướng “digging”
문구 마니아들이 등장하기 시작한 건 어쩌면 당연한 흐름이다. 모두가 똑같이 스마트폰을 들고, 키보드 자판을 치고 있는 천편일률(千篇一律)적인 디지털 사회에서 문구는 개인의 ‘취향의 도구’가 되기 충분했기 때문이다. 제품별로 다양한 탄생 일화가 있고, 사용자의 수많은 취향을 맞추기에 이만큼 풍성한 아이템이 있을까. 연필만 하더라도 주로 사용하는 손(오른손잡이, 왼손잡이), 무게, 색, 나무 종류, 촉감, 흑심 진하기 등 각종 조건에 따라 선택지는 무궁무진하다.
Việc bắt đầu xuất hiện những người đam mê văn phòng phẩm có lẽ là một xu hướng tất yếu. Trong xã hội kỹ thuật số nơi mọi người đều cầm điện thoại thông minh và gõ bàn phím máy tính thì văn phòng phẩm đã trở thành “món đồ thể hiện sở thích” của mỗi cá nhân. Mỗi sản phẩm đều có những câu chuyện ra đời khác nhau, và phải chăng các mặt hàng được sản xuất nhiều đến vậy là để đáp ứng thị hiếu đa dạng của người dùng? Chỉ nói đến bút chì thôi đã có vô số lựa chọn tùy thuộc từng nhu cầu khác nhau như tay thuận (thuận tay phải hay tay trái), khối lượng, màu sắc, loại gỗ, độ mềm và độ đậm của chì.
유통업계는 이렇게 자신에게 맞는 취향에 집중하고 파고드는 행위를 ‘디깅(Digging)’이란 단어로 표현한다. 한 해 소비 트렌드를 분석하는 도서< 트렌드 코리아 2023 > 에는 ‘디깅 모멘텀(Digging Momentum)’이란 단어가 등장한다. 이는 자신이 좋아하고 선호하는 분야에 더 깊게 파고 들어가는 것을 뜻한다.
Ngành phân phối đã dùng thuật ngữ “digging” (đào xới) để gọi hành động mỗi cá nhân tập trung đào sâu sở thích của mình. Cụm từ “digging momentum” (động lượng đào xới) đã xuất hiện trong niên san phân tích xu hướng tiêu dùng “Xu hướng Hàn Quốc 2023” (Trend Korea 2023). Cụm từ này có nghĩa là ngày càng đi sâu hơn, đầu tư nhiều hơn vào lĩnh vực mà mình yêu thích.
국내 최대 만년필 동호회 펜후드(PENHOOD)는 디깅 트렌드를 대표적으로 보여주는 예다. 만년필, 필기구, 손 글씨를 사랑하는 사람들이 모인 이곳은 약 4만 6,000명에 달하는 회원을 보유하고 있다. 펜후드가 정기적으로 개최하는 오프라인 행사인 펜쇼에서는 몇십 개의 부스에서 다양한 만년필 컬렉션을 선보인다.
PENHOOD, câu lạc bộ bút máy lớn nhất Hàn Quốc, là một ví dụ điển hình cho xu hướng digging. Với khoảng 46.000 thành viên, đây là nơi tập hợp những người yêu thích bút máy, các dụng cụ phục vụ việc ghi chép, và chữ viết tay. PENHOOD tổ chức sự kiện Penshow đều đặn hằng năm để các thành viên gặp gỡ, đồng thời giới thiệu nhiều bộ sưu tập bút máy đa dạng tại hàng chục gian hàng.
팬데믹과 함께 커진 ‘다이어리 꾸미기’ 문구 시장 – Thị trường văn phòng phẩm phục vụ sở thích “trang trí nhật ký” ngày càng phát triển từ thời kỳ đại dịch
특히 최근의 문구 취향은 더욱 다양해지고 세분되고 있다. 이는 지난 2~3년 동안 이어진 팬데믹 기간의 트렌드 변화다. 사람들은 실내에서 보내는 시간이 늘어나면서 아날로그 활동에 대한 갈증을 풀기 위해 자신에게 집중할 수 있는 취미 활동을 찾아갔다.
Đặc biệt, thị hiếu gần đây về văn phòng phẩm ngày càng đa dạng và phân hóa hơn, phản ánh rõ sự thay đổi của các xu hướng trong giai đoạn dịch bệnh kéo dài suốt 2-3 năm qua. Khi phải ở trong nhà lâu hơn, mọi người đã tìm đến những thú vui mang tính tập trung vào bản thân để bù đắp cho nhu cầu thực hiện các hoạt động thể chất đang bị hạn chế.
그 중에서도 ‘다꾸(다이어리 꾸미기)’는 특별한 기술이나 정해진 방법이 있는 것이 아니기 때문에 누구나 손쉽게 시작할 수 있는 취미 활동으로 꼽힌다. 특히 다꾸는 큰돈이 드는 취미가 아니다. 500~3,000원 사이면 새로운 문구 아이템을 구매하기에 충분하다 보니 진입장벽 또한 낮다. 다양한 아이템으로 자신의 개성과 취향을 표현하는 데 익숙한 젊은 세대를 중심으로 다꾸 문화가 확산하면서 온〮오프라라인 매장에서 문구 아이템 역시 매출 효자 품목이 되었다.
Trong số đó, “dakku” (trang trí nhật ký) không đòi hỏi kỹ thuật đặc biệt hay quy tắc cứng nhắc nào, nên được xem là thú chơi mà bất cứ ai cũng có thể dễ dàng bắt đầu. Hơn nữa, nó lại còn không tốn nhiều tiền. Chỉ cần từ 500 đến 3.000 won là đủ mua một món văn phòng phẩm mới, nên rào cản tài chính cũng thấp. Khi văn hóa dakku lan rộng trong giới trẻ – những người thường thể hiện cá tính và sở thích của bản thân bằng những món đồ phong phú, văn phòng phẩm cũng trở thành những mặt hàng tạo doanh thu tốt tại các cửa hàng trực tuyến lẫn cửa hàng truyền thống.
그리고 스마트폰에 익숙한 세대에게 ‘다꾸’는 색다른 레트로 문화이기도 했다. 빈 노트에 펜으로 그림을 그리고, 손 글씨를 쓰며, 스티커와 각종 패턴이 인쇄된 마스킹 테이프, 종이 등을 붙이는 다이어리 꾸미기는 킬링타임용으로도 제격이었다.
Đồng thời, đối với thế hệ trẻ vốn quen thuộc với điện thoại thông minh, dakku cũng là một kiểu văn hóa retro (phong cách lấy cảm hứng từ các thập niên từ 1950 đến 1970 – chú thích của người dịch) độc đáo. Trang trí nhật ký bằng cách dùng bút viết hoặc vẽ lên một quyển sổ trống, dán lên sổ các tấm nhãn có hình, các băng dính có hoa văn hoặc các mẩu giấy… là những cách hoàn hảo để tiêu khiển.
문구 마니아들을 위한 이곳 – Nơi dành cho những tín đồ văn phòng phẩm
동네 문방구가 점차 사라져가고 있다. 지난 7월 15일 방영된 MBC 예능 프로그램< 놀면 뭐하니? > 에서는 폐업을 앞둔 문방구의 정리를 돕고자, 일일 영업 사원으로 변신한 출연진들의 모습을 비춘 적 있다. 이는 비단 어제오늘의 일이 아니다. 동네의 오래된 문방구, 문구점 수는 점차 줄어가고, 이 자리를 생활용품점, 무인 문구점 등이 대체하고 있다.
Các cửa hàng văn phòng phẩm tại các khu dân cư đang dần biến mất. Chương trình giải trí của đài MBC Hangout with Yoo phát sóng vào ngày 15 tháng 7 vừa qua có sự góp mặt của nhiều nghệ sĩ hóa thân thành các nhân viên bán hàng làm việc hằng ngày để hỗ trợ công việc dọn dẹp cho một cửa hàng văn phòng phẩm sắp đóng cửa. Đây không chỉ là chuyện xảy ra ngày một ngày hai. Số lượng cửa hàng văn phòng phẩm lâu năm trong các khu dân cư đang giảm dần và bị thay bằng các cửa hàng đồ gia dụng hoặc cửa hàng văn phòng phẩm không người trực.
사람들의 아쉬움 때문일까. 역으로 사람 냄새, 추억을 담은 문구 공간들은 주목받고 있다. ‘문구’라는 상품에 더욱 집중한 공간들로, 서울의 성수동, 홍대 입구, 종로구, 이태원 등 소위 핫플레이스에 위치해 눈길을 끈다.
Không biết có phải vì sự tiếc nuối của mọi người hay không mà hiện đang nổi lên xu hướng ngược lại: những cửa hàng văn phòng phẩm chứa đựng mùi hương con người và ký ức ngày càng trở nên hấp dẫn về mặt tinh thần. Những cửa tiệm chuyên bán các mặt hàng văn phòng phẩm được khai trương ở những khu vực nhộn nhịp của Seoul như Seongsu-dong, đầu phố Hongdae, Jongno-gu, và khu Itaewon đang thu hút nhiều sự chú ý.
국내 문구 기업 모나미(monami)의 오프라인 공간 ‘모나미 스토어’ 역시 젊은 세대들이 꼽는 핫플레이스다. 지난해 성수동에 오픈한 모나미 스토어 성수점은 1963년 출시된 국내 최초의 볼펜인 모나미 153이 만들어진 성수동 공장을 모티브로 하여 현대적으로 재해석한 공간이다. ‘모나미 팩토리(Monami Factory)’를 주제로 한 이곳에선 단순히 물건을 구매하는 스토어뿐만이 아니라, 모나미의 역사와 제품을 통해 새로운 브랜드 경험을 제공한다. 이곳의 가장 큰 특징은 체험형 특화 공간에서 내가 원하는 펜을 DIY 해서 만들어 볼 수 있다는 것. ‘DIY 153 시리즈’ 볼펜 만들기, 프러스펜 만들기부터 잉크 랩(Ink LAB) 공간에서는 다양한 색상의 잉크를 조합해 나만의 만년필 잉크 DIY 체험 등이 가능하다. 이 밖에도 다양한 수요를 가진 고객들을 겨냥한 문구 상품들이 즐비하다.
Monami Store, nơi bán hàng theo hình thức truyền thống của công ty sản xuất văn phòng phẩm Hàn Quốc Monami, cũng là một địa điểm ưa thích của giới trẻ. Được khai trương tại phường Seongsu vào năm ngoái, chi nhánh Monami Store Seongsu là công trình kiến trúc tái hiện nhưng mang nét hiện đại của nhà máy Seongsu-dong, nơi sản xuất chiếc bút bi đầu tiên của Hàn Quốc mang tên Monami 153 ra mắt vào năm 1963. Với chủ đề “Nhà máy Monami” (Monami Factory), nơi này không chỉ đơn thuần phục vụ mua sắm văn phòng phẩm mà còn mang đến cho khách hàng những trải nghiệm mới mẻ về thương hiệu thông qua việc nghe giới thiệu về lịch sử và sản phẩm của Monami. Điểm thu hút nhất của chi nhánh này là bạn có thể thử tự tay làm ra một cây bút theo đúng ý mình tại khu không gian trải nghiệm chuyên biệt. Ở đây, bạn có thể trải nghiệm từ việc tự lắp ráp bút bi dòng “DIY 153 Series” hoặc làm bút đầu lông, cho đến tự pha các màu mực đa dạng để tạo ra màu bút của riêng mình tại khu Ink LAB. Ngoài ra còn có nhiều sản phẩm văn phòng phẩm hướng đến những đối tượng khách hàng khác nhau với nhiều yêu cầu đa dạng.
연남동 골목에 있는 ‘작은연필가게 흑심(Black Heart)’은 문구 마니아들에게 입소문 난 공간이다. 흑심은 오래된 연필과 그에 담긴 이야기를 수집하는 공간이다. 주인의 취향과 기준으로 직접 수집한 연필과 그에 관련된 물건들이 진열되어 있다. 이곳은 젊은 세대들뿐만 아니라 40~50대 손님들도 심심치 않게 만나볼 수 있다. 단종된 브랜드 또는 과거 디자인의 연필들도 있어 이용객들 역시 흥미로워하면서도 조심스럽게 살펴보는 듯한 모양새다.
Tiệm Black Heart nằm trong một con hẻm ở Yeonnam-dong đã trở thành địa điểm nổi tiếng với những người đam mê văn phòng phẩm. Black Heart là nơi sưu tầm những cây bút chì lâu đời kèm theo những câu chuyện thú vị gắn liền với nó. Tiệm trưng bày bút chì và các vật dụng liên quan đến bút chì do chủ tiệm trực tiếp sưu tầm theo sở thích và tiêu chuẩn cá nhân. Bạn sẽ gặp không chỉ giới trẻ mà còn cả những khách hàng ở độ tuổi 40-50. Ở đây có cả những cây bút chì của các thương hiệu đã ngừng sản xuất hoặc những thiết kế cổ điển, nên khách đến tiệm luôn có dáng vẻ rất hào hứng đồng thời ngắm nhìn mọi thứ một cách vô cùng thận trọng.
그 밖에도 성수동의 ‘포인트 오브 뷰 서울’, 홍대 ‘호미화방’, 종로 ‘파피어프로스트’ 등은 문구 마니아들이 좋아할만한 창작을 위한 도구를 판매한다.문구 탐험과 여행을 겸하고 싶은 문구 여행자들이라면, 강원도 동해시에 있는 연필뮤지엄(pencil museum)으로 향하는 것도 좋은 선택지가 될 수 있다. 영국의 ‘더웬트 연필박물관’을 벤치마킹한 이곳은, 연필뮤지엄 대표가 30여 년간 100여 개 국가를 다니며 수집한 나라별 다양한 테마의 연필 3,000여 점을 전시한다. 각종 세계적인 브랜드의 연필과 함께 ‘흑연이 연필로 탄생하기까지의 제작 과정’, ‘역사에 남은 연필의 기록’ 등 연필 관련 역사와 오브제를 한눈에 살펴보기 충분하다.
Ngoài ra, các tiệm Point of Seongsu ở Seongsu-dong, Homi Art Room ở phố Hongdae và Papier Frost ở Jongno-gu có bán các món đồ trang trí mà những tín đồ văn phòng phẩm rất thích. Đối với những du khách thích văn phòng phẩm muốn kết hợp vừa khám phá văn phòng phẩm vừa du lịch thì việc đến Bảo tàng Bút chì ở thành phố Donghae, Gangwon-do có thể là một lựa chọn tuyệt vời. Giống với Bảo tàng Bút chì Derwent ở Anh, nơi này trưng bày hơn 3.000 cây bút chì với nhiều chủ đề khác nhau được giám đốc Bảo tàng sưu tầm khi đi đến hơn 100 quốc gia trong hơn 30 năm. Tại đây, du khách có thể chiêm ngưỡng bút chì từ nhiều thương hiệu đẳng cấp thế giới, đồng thời cũng tìm hiểu những đồ vật và lịch sử liên quan đến bút chì, chẳng hạn như quy trình sản xuất than chì thành bút chì, và những ghi chép về bút chì trong lịch sử.
문구, 스토리를 담다 – Văn phòng phẩm – những món đồ chứa đựng câu chuyện
문구는 없어지지 않겠지만, 해당 시장은 여전히 어렵다. 세대가 어려질수록 문구 소비 행태가 줄어든 것은 물론, 저가상품이 많아지며 경쟁이 심화됐기 때문이다. 시장엔 변화가 필요했다. 마치 전기·전구가 확산하면서 양초의 쓰임이 변화한 것처럼, 문구의 용도를 확대하고 디테일한 변화로 차별성을 주기 시작했다.
Văn phòng phẩm chắc chắn sẽ không biến mất, nhưng việc kinh doanh chúng sẽ vẫn rất khó khăn. Khi độ tuổi người tiêu dùng ngày càng trẻ hơn thì hành vi tiêu thụ văn phòng phẩm dĩ nhiên cũng sẽ giảm đi. Bên cạnh đó, số lượng sản phẩm giá rẻ cũng tăng lên, khiến cho sự cạnh tranh ngày càng gay gắt. Thị trường văn phòng phẩm cần có sự thay đổi. Điều này cũng giống với việc khi điện và bóng đèn trở nên phổ biến thì mục đích sử dụng của nến phải thay đổi. Nhà sản xuất bắt đầu mở rộng mục đích sử dụng của các loại văn phòng phẩm, tạo sự độc đáo thông qua những điều chỉnh mang tính chi tiết.
모나미는 자사의 상품에 스토리를 입히며 주목받았다. 지난해 광복절을 맞아 독립운동가 에디션 제품 ‘153 ID 8.15’를 출시해 한국 광복군을 알리기도 하고 최근엔 탄생화, 탄생석, 별자리 3가지 의미를 담은 펜 등을 출시하기도 했다. 또한 일회용 폐플라스틱, 코코아 껍질 등을 활용해 친환경 제품을 출시하거나, 사용하지 않는 제품을 업사이클 굿즈로 제작하는 등 지속가능성 측면까지 고려하고 있다. 이처럼 문구는 변화를 거듭해 가며 새로운 이미지, 새로운 역할, 다양한 이야기를 담은 채 소비자들의 오랜 ‘친구’로서 남아 있을 것이다.
Hãng Monami thu hút sự chú ý bằng cách thêm những câu chuyện vào sản phẩm của mình. Năm ngoái, nhân dịp kỷ niệm ngày Gwangbokjeol (Quốc khánh của Hàn Quốc – chú thích của người dịch), công ty đã cho ra mắt bút phiên bản giới hạn “153 ID 8.15” nhằm tôn vinh những nhà vận động phong trào độc lập và giới thiệu về Quân đội Giải phóng Hàn Quốc. Gần đây hãng cũng giới thiệu loại hộp ba bút lông với chủ đề hoa và đá theo tháng sinh và cung hoàng đạo. Ngoài ra, công ty cũng đang xem xét các khía cạnh mang tính bền vững, chẳng hạn như tung ra các sản phẩm thân thiện với môi trường được tái chế từ rác thải nhựa dùng một lần, vỏ ca cao, v.v. hoặc biến những sản phẩm không sử dụng thành đồ mới theo phong cách upcycle goods (hàng hóa được tái chế hoặc tái sử dụng theo hướng được nâng cấp về mặt giá trị – chú thích của người dịch). Bằng cách này, văn phòng phẩm sẽ tiếp tục đổi mới và vẫn là “người bạn” lâu dài của người tiêu dùng, chứa đựng những hình ảnh mới, vai trò mới cùng với nhiều câu chuyện khác nhau.
이승연(Lee Seung-yeon) 매일경제 주간국 시티라이프
Lee Seung-yeon – Phóng viên tuần báo City Life – Kinh tế hàng ngày
Dịch. Mai Như Nguyệt
