Hanbok – trang phục truyền thống của Hàn Quốc – vẫn đang không ngừng tiến hóa, vừa gìn giữ cốt lõi vừa mở rộng biên giới, kết nối thời đại, văn hóa và con người. Bài viết này giới thiệu ba gương mặt tiêu biểu đang định hình vai trò của Hanbok trong thế giới hôm nay.
Sợi chỉ nối dài giữa quá khứ và hiện tại
Nhà thiết kế Kim Hye-soon
Vẻ đẹp độc đáo của Hanbok bắt nguồn từ truyền thống hàng trăm năm, với đường cong mềm mại và màu sắc hài hòa – những yếu tố khiến nó khác biệt so với phục trang phương Tây. Để gìn giữ di sản này không chỉ cần tình yêu, mà còn đòi hỏi hành động bền bỉ – những giá trị đã dẫn dắt cả cuộc đời Kim Hye-soon gắn bó với Hanbok.
Ngay từ thời thơ ấu, Kim đã quen thuộc với Hanbok nhờ người chú là chuyên gia trong lĩnh vực này. Hơn 40 năm qua, bà miệt mài nghiên cứu, phục chế và chế tác Hanbok. “Với tôi, Hanbok giống như một trò chơi thú vị. Có lần, chú nói với tôi rằng ông hy vọng tôi sẽ tiếp nối truyền thống,” bà nhớ lại. Lời nhắn ấy trở thành kim chỉ nam trong hành trình bảo tồn Hanbok của bà.
Trong khi chuẩn bị những bộ Hanbok đặt may cho khách hàng, Kim không ngừng tìm hiểu về trang phục trên khắp thế giới để hiểu sâu hơn về y phục Hàn Quốc. Song song đó, bà tận tâm phục chế các mẫu Hanbok cổ.
Quá trình tìm kiếm bản chất của Hanbok cũng là lúc bà định hình phong cách riêng: “Tôi yêu sự tự nhiên. Công việc của tôi là biến những chất liệu tự nhiên nhất thành vẻ đẹp trọn vẹn,” Kim chia sẻ. Quả thật, Hanbok của bà mang đậm tinh thần này: những đường nét uyển chuyển, bảng màu từ giản dị đến mượt mà như màu nước.
Danh tiếng của Kim vượt ra ngoài biên giới Hàn Quốc. Bà là nhà thiết kế Hàn Quốc đầu tiên tổ chức trình diễn thời trang tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan (New York), và từng giới thiệu bộ sưu tập Hanbok cưới tại Louvre (Paris). Đó chỉ là hai trong số hơn 50 show thời trang tại 25 thành phố trên thế giới. Ngoài ra, bà còn hợp tác cùng các thương hiệu lớn và phụ trách phục trang cho nhiều bộ phim truyền hình nổi tiếng của Hàn Quốc, góp phần đưa Hanbok ra ánh sáng toàn cầu.
Không dừng lại ở đó, Kim còn nỗ lực chia sẻ kiến thức với thế hệ kế cận. Bà xuất bản hai cuốn sách về phục chế trang phục, trong đó có “Trang phục Hoàng gia và 600 năm lịch sử Jeogori” (jeogori là áo khoác ngắn trong Hanbok), tặng cho thư viện và bảo tàng quốc tế. Bà từng giảng dạy về thời trang Hàn Quốc tại đại học, thuyết giảng về nghiên cứu châu Á, đồng thời tình nguyện dạy Hanbok cho học sinh và phụ nữ nhập cư.
Điều gì thôi thúc bà dành cả đời cho Hanbok? Kim nói:
“Trang phục phản ánh lịch sử phong phú của chúng ta, vì vậy chúng ta phải trân trọng nó. Tôi ủng hộ việc cải tiến Hanbok để phù hợp cuộc sống hiện đại, nhưng cũng cần có người gìn giữ nguyên bản để những ai muốn tìm hiểu có thể tiếp cận. Đó là điều tôi sẽ tiếp tục làm.”
Nhờ tâm huyết của Kim Hye-soon, tinh thần Hanbok đã cắm rễ sâu tại Hàn Quốc và đang vươn cành ra tương lai.
Giao thoa giữa trang phục phương Tây và Hanbok
Nhà thiết kế Park Seon-ock
Khi ai đó tạo nên một bộ Hanbok dung hòa được truyền thống và hiện đại, nó lập tức thu hút mọi ánh nhìn. Đây chính là kiểu trang phục mà bất kỳ ai cũng muốn thử và giữ lại trong tủ đồ. Hãy nhìn những bộ Hanbok cách tân từng xuất hiện trong các bộ phim truyền hình hay chương trình giải trí Hàn Quốc. Người xem khắp thế giới từng trầm trồ trước phong cách của CEO Jang trong Itaewon Class hay Yoo Ya-ho trong Hangout with Yoo.
Người đứng sau xu hướng này là Park Seon-ock – nhà thiết kế của thương hiệu Guiroe. Bà được biết đến là người khai sinh khái niệm “Hanbok suit” (Hanbok kiểu vest). Một bộ suit chuẩn mực là thứ bạn có thể tự tin mặc lại sau nhiều năm. Park mong muốn tái hiện điều đó với Hanbok – biến nó thành một món đồ vượt thời gian.
Hanbok truyền thống có nhiều lớp và phụ kiện, đôi khi không thuận tiện trong nhịp sống nhanh hiện nay. Nhưng Hanbok của Park giữ lại tinh hoa Hàn Quốc, đồng thời hòa trộn yếu tố phương Tây để mang đến sự tiện dụng.
Ví dụ điển hình là thiết kế “Hanbok suit” từng được trưng bày tại Bảo tàng V&A (Anh) trong triển lãm về làn sóng Hallyu (2022–2023). Phần thân áo tương tự áo vest, nhưng cổ áo vẫn đậm chất Hanbok. Chi tiết goreum (dải buộc) truyền thống được thay bằng khuy bấm tiện lợi. Kết quả là một trang phục thoạt nhìn giống vest phương Tây, nhưng vẫn toát lên tinh thần Hanbok ngay lập tức. Màu sắc cũng đơn giản như đen, trắng, xanh navy, xám – dễ phối và bền vững theo thời gian.
Mục tiêu của Park rất rõ ràng:
“Tôi muốn tiếp tục sáng tạo những món đồ có thể mặc bất cứ khi nào bạn muốn thể hiện chút cảm hứng thẩm mỹ Hàn Quốc,” bà chia sẻ.
Người kể chuyện bằng nghệ thuật graffiti
Họa sĩ Shim Chan-yang
Graffiti là loại hình nghệ thuật đường phố đặc trưng của văn hóa hip-hop, nơi nghệ sĩ dùng sơn phun để bày tỏ tự do hoặc phản kháng. Shim Chan-yang, nghệ danh Royyal Dog, là một họa sĩ graffiti Hàn Quốc gây tiếng vang tại cái nôi của graffiti – Mỹ.
Năm 2016, anh thực hiện một bức tranh tường khổng lồ tại Container Yard (Los Angeles), khắc họa hình ảnh một phụ nữ da màu trong bộ Hanbok trang nhã, ánh mắt tĩnh lặng. Tác phẩm được người Mỹ ca ngợi như một cây cầu kết nối văn hóa Á – Âu. Từ đó, Shim liên tục để lại dấu ấn trên nhiều bức tường ở Hàn Quốc và quốc tế, hợp tác với các tổ chức nhà nước, khách sạn, không gian sự kiện – và Hanbok trở thành biểu tượng trong tác phẩm của anh.
Với Shim, Hanbok là một dạng ngôn ngữ cá nhân:
“Khi ở Mỹ, tôi từng muốn vẽ những gì họ vẽ – hình ảnh gai góc đại diện cho văn hóa Mỹ. Nhưng graffiti là cách kể câu chuyện riêng của mỗi người. Sau nhiều suy nghĩ, tôi quyết định chọn thứ đại diện cho tôi: Hanbok,” anh nói.
Để vẽ Hanbok chân thực, Shim tìm đến nhà thiết kế danh tiếng Park Sul-nyeo để học hỏi. Trước mỗi tác phẩm, anh đều tham khảo ý kiến của bà để bảo đảm chi tiết chuẩn xác.
Shim tự hào:
“Tôi không nghĩ mình vẽ người phụ nữ trong Hanbok, mà là vẽ chính Hanbok. Tôi cảm nhận được sự yêu thích của mọi người dành cho văn hóa Hàn, và điều đó giúp tác phẩm của tôi được chú ý,” anh chia sẻ.
Qua từng bức tranh, Shim gửi gắm vẻ đẹp của Hanbok và văn hóa Hàn Quốc, hy vọng nghệ thuật của mình trở thành cầu nối truyền cảm hứng cho người xem trên khắp thế giới.
Tác giả: Sung Ji Yeon
