Sản phẩm làm đẹp và văn hóa làm đẹp Hàn Quốc – được biết đến với tên gọi K-beauty – đã vươn tầm toàn cầu như một phần của làn sóng Hallyu (Hàn lưu). Thành công của K-beauty hôm nay có cội nguồn từ văn hóa mỹ phẩm của người Hàn thời tiền sử, được bồi đắp qua hàng thế kỷ và nâng tầm nhờ công nghệ hiện đại. Chính những truyền thống làm đẹp cổ xưa, được truyền lại qua nhiều thế hệ, đã giúp Hàn Quốc trở thành một trong ba quốc gia xuất khẩu mỹ phẩm lớn nhất thế giới.
K-beauty không chỉ dừng lại ở vẻ đẹp bề ngoài, mà còn phản ánh giá trị văn hóa – xã hội. Trong thị trường quốc tế, mỹ phẩm Hàn Quốc được đánh giá như một giải pháp nguyên bản và bền vững, với sức sáng tạo bắt nguồn từ lịch sử lâu đời và sự am hiểu sâu sắc về nguyên liệu tự nhiên.
Nền tảng văn hóa của K-beauty
Trong tiếng Hàn, từ “areumdapda” (đẹp) không chỉ dùng để miêu tả ngoại hình, mà còn để ca ngợi giá trị tinh thần và văn hóa xã hội. Trong xã hội hiện đại, khái niệm trừu tượng ấy đã trở thành một ngành công nghiệp khổng lồ, ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống hàng ngày. Nhưng chính lúc này, ta cần suy ngẫm lại về ý nghĩa đích thực của “cái đẹp”.
K-beauty không chỉ đơn giản là “ăn theo” thành công của K-pop hay phim Hàn. Bỏ qua cội nguồn lịch sử và truyền thống lâu đời chính là đánh mất linh hồn của K-beauty.
Trong lịch sử Hàn Quốc, vẻ đẹp không giới hạn ở đặc điểm hình thể, mà được định nghĩa như sự kết hợp của nội lực và bản lĩnh tinh thần. Dưới ảnh hưởng Nho giáo thời Goryeo và Joseon, vẻ đẹp được đề cao ở sự trong sạch, chỉnh tề và quá trình rèn luyện tâm trí, hơn là hình thức bên ngoài. Giá trị ấy vẫn còn tồn tại đến ngày nay.
Nguồn gốc xa xưa của văn hóa làm đẹp Hàn có thể tìm thấy trong huyền thoại lập quốc Gojoseon: gấu và hổ đã ăn tỏi và ngải cứu để trở thành người – hai nguyên liệu vốn có tác dụng dưỡng da, làm trắng. Từ đó, ta thấy người xưa đã biết ứng dụng tự nhiên trong làm đẹp.
Trong thời Tam Quốc (57 TCN – 668), mỗi vương quốc Goguryeo, Baekje và Silla đều có thực hành làm đẹp tinh vi, phản ánh bản sắc văn hóa riêng. Đặc biệt, Silla còn coi trọng trí tuệ, vẻ đẹp và lòng dũng cảm khi lựa chọn lãnh đạo và tổ chức các đoàn binh thanh niên.
Mỹ phẩm Hàn trong dòng chảy hiện đại
Thị trường mỹ phẩm Hàn sớm mở cửa giao lưu quốc tế, luôn cạnh tranh với các thương hiệu ngoại.
-
Năm 1915, thương hiệu mỹ phẩm đầu tiên Bakgabun (phấn họ Park) ra đời, do Jeong Jeong-suk sáng lập. Với hộp phấn tiện dụng và logo ấn tượng, sản phẩm nhanh chóng nổi tiếng, kéo theo nhiều “phiên bản nhái” như Seogabun hay Janggabun.
-
Thập niên 1930, nhiều công ty mỹ phẩm xuất hiện như Pacific Chemical (tiền thân của Amorepacific), Taeyangni và Dongbo. Tuy nhiên, thị trường sớm bị kìm hãm bởi chính quyền thực dân Nhật.
-
Sau giải phóng, ngành mỹ phẩm Hàn phục hồi và tiếp tục phát triển, ngay cả trong khói lửa chiến tranh. Pacific Chemical (sau này là Amore) di dời về Busan, xây dựng đội ngũ nghiên cứu với du học sinh và giảng viên đại học, đồng thời hợp tác kỹ thuật với hãng Coty (Pháp) để sản xuất phấn nền nội địa.
Thập niên 1960, thương hiệu “Amore” gặt hái thành công nhờ mô hình bán hàng trực tiếp tại gia (door-to-door sales), vừa chống hàng giả, vừa mở rộng cơ hội việc làm cho phụ nữ – khi đó vẫn còn chịu định kiến xã hội.
Năm 1972, Amorepacific tổ chức sự kiện “Top Color 72” tại khách sạn Bando, trình diễn nhiều phong cách trang điểm theo thời gian, mục đích và bối cảnh, đánh dấu bước ngoặt trong xu hướng làm đẹp hiện đại.
K-beauty ngày nay
Sau những thăng trầm, Hàn Quốc đã trở thành quốc gia xuất khẩu mỹ phẩm lớn thứ 3 thế giới, với thặng dư thương mại hơn 7 nghìn tỷ won. Nhưng thành công của K-beauty không chỉ đo bằng con số, mà còn ở khả năng tạo ra giá trị văn hóa – xã hội toàn cầu.
Điểm mạnh của K-beauty bao gồm:
-
Năng lực kỹ thuật vượt trội.
-
Sáng tạo dẫn dắt xu hướng.
-
Phản hồi nhanh và chính xác từ người tiêu dùng.
-
Nghiên cứu chuyên sâu về nguyên liệu tự nhiên như nhân sâm, hoa trà.
Nhờ nền tảng này, ngay từ đầu những năm 2000, mỹ phẩm Hàn đã chinh phục người tiêu dùng quốc tế bằng các sản phẩm tiên phong: BB cream, mặt nạ giấy, cushion compact… vừa chất lượng, vừa giá cả hợp lý. Chính tinh thần thử nghiệm và sáng tạo đã giúp Hàn Quốc trở thành “phòng thí nghiệm” cho các thương hiệu toàn cầu.
Truyền thống – Hiện tại – Tương lai
Ngày nay, song hành cùng công nghiệp giải trí, K-beauty đã khẳng định vị thế sản phẩm văn hóa chủ lực và người kiến tạo xu hướng toàn cầu. Một số ý kiến cho rằng K-beauty chỉ là “mốt nhất thời”, nhưng điều đó bỏ qua gốc rễ văn hóa – lịch sử đã bồi đắp cho ngành mỹ phẩm Hàn suốt hàng nghìn năm.
Giống như khái niệm “cái đẹp” vốn vượt ra ngoài hình thức, K-beauty cũng là sự kết tinh của truyền thống, bản sắc và tầm nhìn tương lai. Người Hàn đã trao cho K-beauty giá trị vượt khỏi sự tự hào dân tộc, để trở thành một thế giới quan tiến bộ, nơi cái đẹp đồng hành cùng nhân loại và sự bền vững.
Chính những gốc rễ văn hóa sâu xa ấy đã trở thành sức mạnh giúp K-beauty vươn xa toàn cầu.
Tác giả: Kim Ju-deok
Giám đốc Trường Sau đại học Ngành Làm đẹp Hội tụ, Đại học Nữ Sungshin
Kim Ju-deok hiện là Giám đốc Trường Sau đại học Ngành Làm đẹp Hội tụ thuộc Đại học Nữ Sungshin, đồng thời giữ cương vị Chủ tịch Ủy ban Xúc tiến Công nghiệp Làm đẹp của Seoul. Trước đó, ông từng là Trưởng nhóm công tác của Bộ Y tế & Phúc lợi trong việc thúc đẩy phát triển sản phẩm mỹ phẩm, cũng như đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Hiệp hội Mỹ phẩm và Mỹ dung học Hàn Quốc.
