5년 동안 한국에서 지냈더니 나에게 기이한 전도가 일어난 것 같다. 처음 방문했을 때, 한국은 내가 미처 상상조차 하지 못했던 면에서 이질성을 드러냈다. 가로등이나 빵집, 전철이 들어올 때 나오는 노래 같은 사소한 것들이 모두 너무나 새롭고, 새로운 만큼 이국적이고 매혹적이었다. 그러던 것이 이번 여름 방학에 내가 태어나 자랐던 영국으로 돌아와보니 이번엔 영국이 이국적이고 새롭게 느껴지는 기이한 기분을 경험하고 있다. 남(南) 잉글랜드 평지에 커다란 곡물밭이 파도처럼 너울거리는 것, 기찻길 앞 들판에서 하얀 점 같이 늘어선 양들을 보는 것, 그리고 꾸밈없는 크럼펫(crumpet, 위에 작은 구멍이 있는 동그랗고 납작한 빵)의 완벽한 식감을 재발견하는 것. 영국에 오면 나를 반기던 낯익은 소리, 모양, 음식 맛이 이제는 낯익기는커녕 오히려 새롭고 신나고 재미있다.
Sau 5 năm sinh sống tại Hàn Quốc, một điều người đời đã xảy ra với tôi. Khi tôi lần đầu tiên đến Seoul, mọi thứ rất khác lạ theo những cách khó mà tưởng tượng. Từ đèn giao thông, các tiệm bánh, những âm thanh từ tàu điện ngầm trước khi tàu xuất phát, tất cả đều kỳ lạ và hấp dẫn trong sự mới mẻ. Tuy nhiên mùa hè này, khi tôi trở lại Anh Quốc, tôi lại trải nghiệm một cảm giác kỳ lạ khi cảm thấy ở chính quê hương nơi tôi sinh ra và lớn lên sự khác biệt và mới mẻ. Các đồng bằng phía nam nước Anh, với những cánh đồng lúa nhấp nhô như những con sóng, đàn cừu trắng rải rác trên những cánh đồng bên cạnh đường ray, hương vị hoàn hảo của bánh mỳ crumpet. Sự tái khám phá kỳ diệu những âm thanh, hình dáng, mùi vị vốn quen thuộc nay lại trở nên mới lạ và tươi vui.
몇 년 전부터 ‘홈(home)’, 집이나 고향이 한 사람에게 갖는 의미, 혹은 장소와 사람이 맺는 관계에 대한 고민이 나를 사로잡았다. 2012년쯤이었을까, 내가 만난 한 호주 출신의 시인은 “나에게 ‘집’은 내 배우자가 있는 곳”이라고 말했다. 신비롭기도 하지만 다른 한편 질투심을 일게 만드는 말이었다. 그도 그럴 것이 한 사람에게 삶의 닻을 내린다는 것은 아직 그런 경험을 겪지 못한 내게 미지의 영역일뿐더러 나 또한 그렇게 되고 싶다는 부러움이기도 했기 때문이다. 그러나 내게는 아직도 ‘고향은 이렇다’고 정의하기 어려운 것으로 남아있다. 한 사람의 성인으로서 집이나 고향의 의미를 이해하기 위한 길에 오르긴 한 것 같은데……. 언젠가 나도 그 분과 같은 말을 할 수 있을지도 모른다.
Trong những năm qua, tôi thường tự hỏi về những thứ như thế nào có nghĩa là “nhà” và làm thế nào nó gắn kết con người và một địa điểm nào đó. Khoảng năm 2012, khi tôi gặp một nhà thơ người Australia đang sống tại Anh, cô nói với tôi rằng, “nhà chính là nơi có bạn đời của tôi” và câu nói đó đã khiến tôi cảm thấy thấy đôi chút ghen tị bởi tôi chưa bao giờ được trải nghiệm cảm giác buông neo ổn định như vậy. Đối với tôi thì hiện tại tôi vẫn chưa thể định nghĩa nhà hay quê hương. Tôi nghĩ rằng con đường của tôi đối với việc khám phá cảm giác của riêng tôi về nhà như một người trưởng thành chỉ mới bắt đầu, nhưng rồi có lẽ một ngày nào đó tôi có thể cũng sẽ nói điều tương tự.
내 가족을 비롯한 나의 조상들의 전래는 아주 단순한 편이고 내가 한국으로 가기 전까지 이러한 전래는 아주 견고하게 이어져왔다. 태어나서 어린 시절을 보낸 곳을 떠나 다른 곳에서 사는 사람들, 세계 곳곳에서 살아본 경험이 있는 수백만 명의 사람들과 비교하면 내가 가진 ‘집’, ‘고향’의 의미는 이제 막 복잡해지기 시작한 것이다. 한국에서 지낸 첫 몇 년 동안, 나는 한국 역시 내 ‘집’으로 만들기 위해 한국 사회에 속하기를 열심히 갈구했고 또 한국 사람들의 기대에 미치기 위해 노력했다. 그런 노력 속에서 나는 자주 중심을 잃고 흔들렸고 혼란스러웠다. 한국에 섞이기엔 내가 너무 눈에 띄는 존재였던 걸까. 그렇게 지내다 한 번씩 방문한 영국은 영국대로 또 새로웠다. 그곳은 내 고향이면서도 꼭 외국처럼 느껴지기도 했고, 다른 한편 강한 다양성을 무기로 나를 눈에 띄지 않게 만들어 안심시켜주기도 했다.
Gia đình và tổ tiên của tôi đều khá là đơn giản và tôi cũng vậy cho đến khi tôi chuyển tới Hàn Quốc. So với nhiều những người xung quanh tôi, và hàng triệu người trên khắp thế giới những người đang đã rời khỏi nơi họ sinh ra và lớn lên để đến sinh sống ở một nơi khác và trải nghiệm một cuộc sống mới, cuộc hành trình khám phá ý nghĩa của nhà và quê hương của tôi chỉ mới bắt đầu. Trong vài năm đầu tiên của tôi tại Hàn Quốc, tôi thường cảm thấy bị cuốn theo những nỗ lực để phù hợp và đáp ứng mong đợi của những người ở đây, để trở nên Hàn Quốc hơn và để cảm thấy như đây chính là nhà của mình. Sau đó, khi tôi trở lại thăm quê hương Anh Quốc của mình trong một thời gian ngắn, tôi lại cảm thấy vừa quen thuộc lại vừa xa lạ như đang ở nước ngoài.
한국에서 지친 마음을 달래러 간 영국에서 경험한 낯섦, 그리고 안정감은 한 짝의 패가 되어 내가 계속 살아 왔었던 곳에 대해 새로운 시각을 안겨주었다. 그리고 앞서 말한 호주 시인을 비롯해 자기 고향을 떠나본 사람들을 만나는 일이 매우 흥미롭다고 느끼게 되었다. 내가 느꼈던 것처럼 그런 경험들은 다른 시기, 다른 장소와 다른 상황 속에서 이어져왔을 테고 그 사람들에게 상당한 영향을 미쳤을 것이기 때문이다.
Những mệt mỏi do cuộc sống ở Hàn Quốc của tôi đã được xoa dịu khi quay lại Anh, được tận hưởng cảm giác tự nhiên khi không bị người khác coi là khác biệt. Tuy nhiên lại có nhiều thay đổi trong cách tôi nhìn thấy và cảm nhận về nơi tôi lớn lên, và thực sự thú vị khi gặp gỡ mọi người. Cuộc gặp gỡ với nhà thơ Úc và những người bạn của tôi trong những năm qua, những người bắt đầu cuộc hành trình của họ và cảm thấy sự phức tạp của định nghĩa về nhà sớm hơn hơn tôi rất nhiều. Kinh nghiệm của họ cắt ngang qua những thời điểm khác nhau, những địa điểm và hoàn cảnh khác nhau, và điều đó đã cũng đã ảnh hưởng đến họ theo những cách khác nhau.
20대 초반까지 계속 살았던 나의 모국 영국과 나의 달라진 관계를 경험하면서 나는 해외에 오래 거주했거나 지금 해외에 살고 있는 한국인들이 한국을 어떻게 인식하고 경험할까 궁금해졌다. 사실 그 사람들이 외국에서 경험했을 것들과 해외에 나가있는 동안 한국이 겪은 사회적 변화 등을 감안하면 모국에 대한 그들의 인식이 어떨지 상상하기가 여간 어려운 게 아니다. 그 사람들이 겪은 ‘홈’, ‘집’ 혹은 ‘고향’에 대한 풍부한 인식과 감정의 변화를 상상하기에는 그것을 고민하기 시작한 나의 여정이 너무나도 일천하다.
Bởi tôi đã có những trải nghiệm khác lạ về Anh Quốc nơi tôi đã sống đến những năm 20 tuổi nên tôi rất tò mò về cảm nhận của những người Hàn Quốc sinh sống ở nước ngoài khi nghĩ về Hàn Quốc. Sau tất cả những kinh nghiệm của họ ở các nước khác nhau và những thay đổi đã diễn ra tại Hàn Quốc trong những năm qua, thật khó để tưởng tượng được họ cảm thấy như thế nào. Trong khi cuộc hành trình của tôi chỉ mới bắt đầu, ngày càng nhiều người Hàn Quốc có những câu chuyện thú vị hơn và đáng ngạc nhiên để nói về việc họ về định nghĩa nhà hay quê hương.
모험이나 일자리, 사랑이나 자유를 위해 자신의 집을 옮겨 다니는 일이 흔해지면서 나는 고향에 대한 새로운 인식, 새로운 경험에 대한 이야기가 더욱 자주 들리기를 바라고 있다. 이주, 이민이 흔해진 요즘 세상에서 이러한 주제의 이야기는 그것이 심지어 자기의 경험이 아니라 주변인─부모, 조부모, 자매, 형제, 아이나 친구 등─의 것이더라도 많은 사람들이 공감할만한 주제일 것이다.
Khi di chuyển từ nước này sang nước khác, cho những cuộc phiêu lưu, cho công việc, tình yêu và tự do, ngày càng trở nên phổ biến hơn, những câu chuyện như thế này sẽ được nhắc đến nhiều hơn nữa. Di cư chắc chắn sẽ là một chủ đề liên quan đến rất nhiều người trong số chúng ta, có thể là thông qua kinh nghiệm của chính bản thân hoặc của cha mẹ, ông bà, anh chị em, con cái hay bạn bè.
여러 번 강조하지만 ‘집’에 대한 나의 이야기는 아직 만들어지는 과정 중이고, 그래서 아직 들려줄만한 것은 별로 없다. 그러나 어릴 적 아주 멀게만 느꼈던 외국생활도 경험하고, 그곳에서 생각지 못했던 방식으로 생활을 꾸려가면서 나는 해마다 내가 자랐던 곳에 대한 감정이 달라지는 것을 느낀다. 내가 사랑하는 사람들이 있는 이상 ‘고향에 오는 것’을 싫증 낼 리는 없지만 그래도 올 때마다 그곳에 대한 경험은 매번 다르다. 한때 나에게 집은 ‘나의 물건들이 있는 곳’이었다. 이어서 집은 ‘내가 사랑하는 사람들이 있는 곳’으로 바뀌기도 했다. 이제 깨닫는 것은 나와 나의 정체성이 여러 면을 갖는 것처럼 ‘집’ 또한 한 가지 제한적인 장소는 아니라는 것이다.
Một lần nữa, tôi vẫn đang trong quá trình định nghĩa cho bản thân như thế nào là ‘nhà’ và cũng chưa có gì đáng nói về quá trình định nghĩa ấy của tôi. Tuy nhiên, tình cảm của tôi, những trải nghiệm của tôi về vùng đất khi tôi sinh ra và lớn lên đã có những thay đổi sau khi tôi đến và sinh sống ở một nơi khác. Có lúc tôi nghĩ nhà chính là nơi có những người mà tôi yêu thương thì tôi cũng sẽ không cảm thấy mâu thuẫn khi có những cảm giác xa lạ khi tôi quay trở về quê hương của mình. Có lúc tôi nghĩ “nhà là nơi có những thứ thuộc về tôi”. Bây giờ tôi nhận ra rằng, có rất nhiều mặt để định nghĩa con người tôi theo đó thì định nghĩa về nhà sẽ không phải là một địa điểm được giới hạn nào đó.
이 글을 쓴 소피 바우먼은 이화여대 대학원 국문학 석사과정을 다니고 있으며 한국문학 작품들을 번역하고 있다.Tác giả: Sophie Bowman đang theo học thạc sỹ khoa quốc văn trường đại học Ewha và đồng thời là một dịch giả văn học Hàn Quốc.
