성수동은 국내 최대의 수제화 산업 집적지로서 1980~90년대 호황을 누렸다. 그러나 급격한 산업 환경의 변화로 인해 차츰 사양길로 접어드는 추세다. 이에 지자체에서는 다양한 지원 정책을 펼치며 수제화 산업의 부활을 꾀하고 있으며, 가업을 이은 디자이너들과 기술자들이 젊은 감각을 내세우며 성수동 수제화 산업에 활력을 불어넣고 있다.
Seongsu-dong là nơi tập trung lớn nhất của ngành công nghiệp giày thủ công ở Hàn Quốc và đã trải qua thời kỳ phát triển mạnh mẽ vào những năm 1980-1990. Tuy nhiên, sự thay đổi nhanh chóng của môi trường công nghiệp đã khiến khu vực này rơi vào tình thế ngày càng suy tàn. Do đó, chính quyền địa phương đang cố gắng hồi sinh ngành công nghiệp giày thủ công bằng cách thực hiện nhiều chính sách hỗ trợ khác nhau. Đồng thời, các nhà thiết kế và những người thợ kế thừa công việc kinh doanh của gia đình cũng đang hồi sinh ngành công nghiệp giày thủ công ở Seongsu-dong bằng sự tươi mới của bản thân.
성수역 2번 출구로 나가면 뚝섬역 방향으로 600미터 남짓 수제화 거리가 이어진다. 지금은 유명 패션 브랜드나 코스메틱 브랜드의 플래그십 스토어가 성수동의 랜드마크가 되었지만, 본래 이 지역을 상징하던 것은 수제화였다.
Đi ra khỏi cửa số 2 của ga Seongsu, rồi tiếp tục đi theo hướng ga Ttukseom khoảng hơn 600 mét sẽ gặp khu phố làm giày thủ công. Giờ đây, các cửa hàng flagship (cửa hàng hàng đầu đại diện cho thương hiệu – chú thích của người dịch) của các thương hiệu thời trang và mỹ phẩm nổi tiếng đã trở thành dấu ấn của Seongsu-dong, dù vốn dĩ ban đầu giày thủ công mới chính là biểu tượng của khu này.
성수동 수제화 산업의 역사는 1960년대 말로 거슬러 올라간다. 당시 국내 굵직한 제화업체 중 하나였던 금강제화(Kumkang, 金剛製靴) 본사가 인근 금호동(金湖洞)으로 이전했고, 1970년대 초에는 에스콰이아(Esquire)가 성수동에 공장을 세웠다. 이들 기업의 하청 업체들이 자연스레 하나둘 성수동으로 옮겨 오면서 이 지역은 국내 최대 규모의 수제화 산업 집적지가 되었다. 이후 전국의 구두 장인들이 몰려들면서 1980~90년대에는 수제화의 메카로 자리 잡으며 번성했다.
Lịch sử của ngành công nghiệp giày thủ công ở Seongsu-dong bắt đầu từ cuối những năm 1960. Vào thời điểm đó, trụ sở chính của Kumkang, một trong những hãng giày lớn nhất tại Hàn Quốc, đã chuyển đến Geumho-dong gần đó và vào đầu những năm 1970, công ty giày Esquire đã thành lập một nhà máy ở Seongsu-dong. Một cách tự nhiên, các nhà thầu phụ của những công ty này đã lần lượt chuyển đến Seongsu-dong, đồng thời khu vực này trở thành nơi tập trung lớn nhất của ngành công nghiệp giày thủ công trong cả nước. Kể từ đó, thợ đóng giày từ khắp nơi trên đất nước đã đổ xô đến và vào những năm 1980-1990, khu vực này phát triển mạnh mẽ thành thánh địa của những đôi giày thủ công.
성수역 지하철 역사에는 이 지역 수제화 산업의 역사를 한눈에 살펴볼 수 있는 공간 ‘헤리티지 SS’가 조성되어 있다. 성수동을 관할하는 성동구(城東區)가 2021년 마련한 이곳은 국내 수제화 산업의 역사를 비롯해 작업 지시서, 구두 모형 등도 볼 수 있다.
Trong ga tàu điện ngầm Seongsu, có một khu được đặt tên là “Heritage SS” (tạm dịch Di sản của Seongsu), nơi bạn có thể chiêm ngưỡng toàn bộ lịch sử ngành công nghiệp giày thủ công của vùng này. Được thành lập vào năm 2021 bởi quận Seongdong-gu, cũng là đơn vị hành chính quản lý Seongsu-dong, đến đây bạn có thể được nhìn thấy từ lịch sử của ngành công nghiệp giày thủ công Hàn Quốc cho đến các bản hướng dẫn công việc, các mô hình giày…
성수동의 터줏대감들 – NHỮNG THỢ LÀM GIÀY KỲ CỰU CỦA SEONGSU-DONG
현재 성수동 수제화 산업은 예전 같지 않다. 노후한 시설과 제한적 판로, 치솟는 임대료 등 제반 여건이 매우 열악해졌기 때문이다. 가죽과 부자재 매장은 대부분 다른 지역으로 이전했고, 구두 가게들도 임대료가 더 저렴한 후미진 골목으로 밀려났다. 내리막길을 걷고 있던 성수동 수제화가 다시 활로를 모색하기 시작한 건 2010년대 초부터다. 서울시는 명장과 우수 숙련인을 선정해 수제화의 가치를 널리 알렸고, 성동구는 성수역 교각 아래 수제화 공동 판매장 FromSS를 마련해 지역 내 소상공인들을 지원했다. 수제화 업체 대표들은 서울성수수제화타운(SSST)이라는 고유 브랜드를 만들고 공동 판매장을 열어 유통 구조를 바꾸고자 했다. 모두 지역 특화 사업을 부흥시키기 위한 노력의 일환이다.
Hiện tại, ngành công nghiệp giày thủ công ở Seongsu-dong không còn như trước đây. Điều này bắt nguồn từ việc có nhiều nhân tố tiêu cực tác động đến hoạt động sản xuất như thiết bị cũ kỹ, kênh tiêu thụ hạn chế và giá thuê nhà tăng vọt. Hầu hết các cửa hàng da và phụ kiện đã chuyển đến khu vực khác, và các cửa hàng giày đã bị đẩy đến những con hẻm vắng có giá thuê rẻ hơn. Ngành công nghiệp giày thủ công của Seongsu-dong vốn đang xuống dốc đã khởi sắc lại vào đầu những năm 2010. Chính quyền thành phố Seoul đã tìm kiếm các nghệ nhân và thợ ưu tú, lành nghề để quảng bá giá trị của giày thủ công. Riêng quận Seongdong-gu đã hỗ trợ các chủ doanh nghiệp nhỏ trong khu vực bằng cách thiết lập FromSS – một nơi bày bán chung các sản phẩm giày thủ công dưới chân đường tàu điện ga Seongsu. Đại diện của các công ty giày thủ công muốn thay đổi hệ thống phân phối bằng cách tạo ra một thương hiệu riêng với tên gọi Seoul Seongsu Sujehwa Town (SSST, tạm dịch Khu bán giày thủ công Seongsu-dong, Seoul) và mở một khu vực bán hàng chung. Tất cả đều là một phần trong nỗ lực phát triển các dự án đặc khu.
성수동에는 40년 이상 경력을 지닌 명장들이 여럿 있다. 이들은 수제화 허브센터의 공방에서 교육생들을 가르치는 멘토로 활약한다. 그중 서울시 구두 명장 1호로 선정된 유홍식(劉洪植) 장인은 문재인(文在寅) 전 대통령의 구두를 만든 것으로 유명하다. ‘아빠는 구두장이’를 운영 중인 박광한(朴光漢) 장인도 이 지역의 터줏대감이다. 전태수(全泰洙) 명장은 2017년 문재인 전 대통령의 미국 순방 때 영부인 김정숙(金正淑) 여사가 신었던 버선 모양의 구두로 화제를 일으켰다. 트럼프 전 대통령의 딸 이방카 트럼프가 방한했을 때 신었던 꽃신도 그의 작품이다.
Ở Seongsu-dong có nhiều bậc thầy với hơn 40 năm kinh nghiệm làm giày. Họ tích cực thực hiện vai trò cố vấn để hướng dẫn các học viên tại xưởng của Trung tâm Phát triển Giày thủ công. Trong số đó có những nghệ nhân như ông Yoo Hong-sik, người được phong là nghệ nhân làm giày số một ở Seoul, nổi tiếng với việc làm giày cho cựu Tổng thống Moon Jae-in. Còn nghệ nhân Park Kwang-han, chủ tiệm “Bố tôi là thợ làm giày”, cũng là một thợ đóng giày lão làng ở nơi này. Nghệ nhân Jeon Tae-soo gây chú ý vào năm 2017 với đôi giày hình beoseon (một loại vớ truyền thống của Hàn Quốc – chú thích của người dịch) được Đệ nhất phu nhân Kim Jung-sook mang trong chuyến công du tới Mỹ cùng chồng là cựu Tổng thống Moon Jae-in. Đôi giày hoa mà Ivanka Trump – con gái cựu Tổng thống Mỹ Donal Trump mang trong chuyến thăm Hàn Quốc cũng là tác phẩm của ông.
성수동 연무장길을 걷다 보면 큼지막한 빨간 하이힐 모형이 한눈에 들어오는 건물이있는데, 이곳이 전태수 명장의 JS슈즈디자인연구소(JS Shoes Design Lab)이다. 매장 안에는 장인의 솜씨를 짐작하게 하는 화려하고 섬세한 구두들이 진열되어 있다. 한쪽에 놓인 꽃신은 2022년 tvN이 방영한 드라마 <슈룹>에서 배우 김혜수(Hye Soo Kim, 金憓秀)가 신었던 것과 같은 디자인이다. 당시 한복에 어울리는 굽이 높은 스타일로 몇 켤레 만들어 달라는 주문에 제작했다. 이곳을 지나 몇 분 걷다 보면 남성용 구두 가게 더젠틀박(The Gentle Park)이 나온다. 이곳의 구두는 어퍼에 그러데이션을 주며 염색하는 파티나(Patina) 공법으로 유명하다.
Khi bạn đi bộ dọc theo con đường Yeonmujang-gil ở Seongsu-dong, bạn sẽ thấy một tòa nhà nổi bật với mô hình giày cao gót màu đỏ lớn. Đó chính là Trung tâm Thiết kế giày JS (JS Shoes Design Lab) của nghệ nhân Jeon Tae-soo. Bên trong cửa hàng trưng bày những đôi giày tuyệt đẹp và tinh tế, thể hiện sự khéo léo của các thợ làm giày thủ công. Mẫu giày hoa được trưng bày ở một góc trong cửa hàng là thiết kế tương tự với chiếc giày nữ diễn viên Hye Soo Kim đã mang trong bộ phim truyền hình “Dưới bóng trung điện” (Under the Queen’s Umbrella) phát sóng vào năm 2022 trên đài tvN. Vào thời điểm đó, họ được đặt hàng sản xuất một vài đôi giày cao gót phù hợp với hanbok. Đi qua khỏi khu này bạn sẽ đến cửa hàng giày nam The Gentle Park. Những đôi giày ở đây nổi tiếng với phương pháp nhuộm Patina, tạo hiệu ứng nhuộm màu đậm nhạt phần thân trên giày.
뚝섬역 근처 찰스보툼(CHARLSE VOTUM)도 오래된 수제화 브랜드이다. 김철(金撤) 대표는 글로벌 명품 브랜드에서 20년 넘게 일한 남성용 구두 전문가로, 자신만의 브랜드를 만들고 싶어 회사를 그만뒀다. 유럽 감성에 성수동 장인들의 기술을 더한 제품으로 살롱 문화의 진수를 보여 주는 것이 그의 바람이다. 2층 단독 주택을 개조해 만든 숍의 짙은 녹색문을 열고 들어가면 레코드판에서 흘러나오는 음악이 고객들을 반긴다.
Hãng CHARLSE VOTUM ở gần ga Ttukseom cũng là một thương hiệu giày thủ công lâu đời. Giám đốc Kim Chul là chuyên gia giày nam, người đã làm việc cho các thương hiệu cao cấp nổi tiếng thế giới trong hơn 20 năm, sau đó ông rời công ty để tạo ra thương hiệu của riêng mình. Thông qua sự kết hợp giữa phong cách châu Âu và tay nghề của các nghệ nhân Seongsu-dong, ông hy vọng sẽ thể hiện được những tinh hoa của văn hóa salon (văn hóa bắt nguồn từ Pháp, chỉ việc giới trí thức và nghệ sĩ thường tụ họp giao lưu, mở rộng mạng lưới và chia sẻ kiến thức tại một địa điểm nào đó – chú thích của người dịch) trong các sản phẩm. Khi bước qua cánh cửa màu xanh đậm của cửa hàng, vốn được cải tạo từ một ngôi nhà hai tầng, khách hàng sẽ được chào đón bởi âm nhạc phát ra từ đĩa than.
2세들의 등장 – SỰ XUẤT HIỆN CỦA THẾ HỆ THỨ HAI
최근에는 가업을 승계한 2세들이 성수동 수제화 산업에 힘을 보태고 있다. 성수역 3번 출구 인근 건물 2층에 위치한 피노아친퀘(Finoacinque) 쇼룸에서는 곡선 형태의 실루엣을 강조한 구두를 만날 수 있다. 편안한 착화감을 무엇보다 중시하는 이곳의 구두는 굽 높이가 5㎝를 넘지 않는다. 이곳은 김한준(金漢俊) 기술자와 이서정(李敍正) 디자이너가 의기투합해 6년 전 문을 열었다. 김한준 공동 대표는 수제화 제작 공장을 운영하던 부모님으로부터 도제식으로 구두 제작과 관련한 지식과 노하우를 전수받았다.
Trong những năm gần đây, thế hệ thứ hai kế thừa công việc kinh doanh của gia đình đã đóng góp nhiều cho ngành công nghiệp giày thủ công ở Seongsu-dong. Ta có thể gặp những đôi giày đặc trưng bởi dáng mũi giày cong cong ở phòng trưng bày của thương hiệu Finoacinque tại tầng hai của một tòa nhà ở gần cửa số 3 ga Seongsu. Những đôi giày của thương hiệu này đều được sản xuất với tiêu chí hàng đầu là sự thoải mái nên gót giày luôn không cao quá 5cm. Nghệ nhân làm giày Kim Han-jun và nhà thiết kế Lee Seo-jung đã hợp tác để mở cửa tiệm vào sáu năm trước. Đồng giám đốc điều hành, Kim Han-jun đã được truyền lại nhiều kiến thức và bí quyết liên quan đến sản xuất giày thông qua việc học nghề từ cha mẹ mình, cũng là những người đã từng điều hành xưởng sản xuất giày.
이들이 제작한 구두는 국내를 넘어 글로벌 고객들에게도 호응을 얻고 있다. 지난 2월 파리 패션위크의 트라노이(Tranoi) 수주회에 참가해 5,000유로 이상 상담 성과를 얻었다. 뉴욕과 파리, 밀라노 등 셀렉트숍 바이어들과 생산 수량을 상담 중이다. 김한준 대표는 “패턴 제작, 바느질, 창 부착, 최종 검수에 이르기까지 제조 과정을 투명하게 밝히기 위해 모든 패키지에 장인들 이름을 적고 있다”고 말했다. 장인 정신을 중시하기 때문이기도 하지만 그만큼 수제화 품질에 자신이 있어서다.
Những đôi giày họ sản xuất được đón nhận bởi cả khách hàng quốc tế chứ không chỉ dừng lại ở Hàn Quốc. Vào tháng 2, họ đã tham gia lễ giới thiệu sản phẩm của Tranoï thuộc khuôn khổ Tuần lễ thời trang Paris và nhận được hơn 5.000 euro phí tư vấn. Họ đang tiến hành thương thảo về số lượng sản xuất với các đối tác là những cửa hàng thời trang cao cấp ở New York, Paris và Milan. Giám đốc điều hành Kim Han-jun cho biết: “Chúng tôi viết tên của các thợ làm giày trên mỗi bao bì để tạo sự minh bạch cho quy trình sản xuất, từ bước tạo mẫu, may, dán đế đến bước kiểm tra cuối cùng”. Điều này một phần là do họ coi trọng tinh thần nghệ nhân, nhưng cũng vì họ tự tin vào chất lượng sản phẩm thủ công của họ.
연무장길에 위치한 베티아노(VETIANO)도 외국인 고객들이 찾는 곳이다. 대학에서 구두 디자인을 전공한 백인희(白仁熙) 대표는 40년 이상 구두를 만들어 온 아버지에게 영향을 받아 가업을 이었다. 매장 내부에는 플랫 슈즈부터 스니커즈류, 굽 있는 트렌디한 구두까지 다양한 종류의 신발이 진열돼 있다. 백 대표는 “아버지가 운영하는 공장에서는 수십 년 경력이 있는 전문 기술자들이 구두를 만든다. 덕분에 신발 가격을 합리적으로 책정할 수 있고, 더욱 세심한 고객 서비스도 가능하다”고 강조했다. 아버지 공장과 연계하여 일관성 있는 품질을 보장한다는 얘기다.
Cửa hàng VETIANO nằm trên đường Yeonmujang-gil cũng là một điểm đến ưa thích đối với khách hàng nước ngoài. Giám đốc Baek In-hee là người theo học chuyên ngành thiết kế giày tại trường đại học. Chịu nhiều ảnh hưởng từ cha, người đã làm giày trong hơn 40 năm, cô đã tiếp quản công việc kinh doanh của gia đình. Bên trong cửa hàng, bạn có thể tìm thấy rất nhiều loại giày, từ giày bệt, giày thể thao đến giày cao gót thời thượng. Giám đốc Baek nhấn mạnh rằng: “Trong nhà máy của cha tôi, giày được sản xuất bởi các thợ chuyên nghiệp với hàng chục năm kinh nghiệm. Nhờ đó chúng tôi có thể đưa ra mức giá hợp lý và cung cấp dịch vụ khách hàng chu đáo hơn”. Cô cũng chia sẻ rằng cửa hàng luôn đảm bảo được chất lượng ổn định nhờ vào sự kết hợp với xưởng của cha mình.
2세들의 젊은 감각을 비롯해 성수동 수제화 산업을 위한 다각적 노력이 어떤 결실로 이어질지는 아직 알 수 없다. 하지만 한 땀 한 땀 정성 들여 만들어 낸 제품들이 고객들에게 큰 만족감을 선사하는 것은 분명하다.
Dẫu chưa biết sẽ có trái ngọt nào từ sự tươi mới của thế hệ thứ hai, cũng như những nỗ lực trên nhiều phương diện cho ngành công nghiệp giày thủ công ở Seongsu-dong, nhưng có thể thấy rõ việc các sản phẩm được làm ra một cách cẩn thận trong từng đường kim mũi chỉ đã mang lại sự hài lòng to lớn cho khách hàng.
정정숙(Chung Chung Suk, 鄭貞淑) 한국섬유신문 기자
Chung Chung Suk -Phóng viên báo Dệt may Hàn Quốc
Dịch. Mai Như Nguyệt
